Wim Bax (49) volgde de theateropleiding in Eindhoven. Daarna gaat hij als tv- en toneelacteur werken en wordt hij scenarioschrijver van (korte) films en televisieseries. Zo speelde hij onder meer in de soap Onderweg naar morgen. Dat hij veel meer in zijn mars heeft blijkt uit zijn succesvolle thrillerdebuut Hou het stil dat onlangs verscheen. Een boek dat gaat over verborgen misdaden, massahysterie en wraak. Gaykrant sprak met hem.
Tekst: Paul Hofman
Foto: Ron Boeré
Het idee een boek te schrijven sluimerde al jaren in je hoofd. Zo’n dertig jaar schrijf je in je dankwoord. Waarom duurde het zo lang voordat je het in praktijk bracht?
Achteraf denk ik dat ik eerst moed moest verzamelen. Ik schreef al wel veel, voornamelijk scenario’s voor televisie. Maar een boek leek me lange tijd onbereikbaar. Want wat heb ik nou helemaal te vertellen, en wie denk ik wel niet dat ik ben? Ik vind boekwinkels altijd heerlijk, maar ook intimiderend: al die duizenden prachtige verhalen! En dan zou ik daar nog wat aan toe te voegen hebben? Nu het boek er is, denk ik: ja dus. Ook ik heb een mooi en spannend verhaal te vertellen. Hij lacht.
Wat inspireerde je bij het schrijven van dit verhaal?
Oorspronkelijk wilde ik een soort Nederlandse Twin Peaks maken: een serie over een dorpje diep in de provincie, waar de ene na de andere dorpeling zich vreemd begint te gedragen nadat er in het bos een lijk is aangetroffen. Ik heb een grote fascinatie voor hoe de menselijke geest werkt, en voor het (buiten)zintuigelijke. Maar ook mijn eigen jeugd, mijn coming out en mijn eerste liefde hebben een grote rol gespeeld.
De hoofdpersoon is Jacob, een personage dat veel elementen van jezelf bevat. Wat maakt de romanfiguur zo bijzonder?
Toen ik begon met schrijven, had ik dat eerst niet eens zo door. Maar wat Jacob tekent, is zijn sterke drang naar vrijheid. Het los willen breken van patronen en verwachtingen, en de sterke behoefte om zijn eigen pad te gaan. Daar herken ik me wel in.
Je bent opgegroeid aan de rand van de Sallandse Heuvelrug. Welke rol speelde het bos toen voor jou en wat betekent het nu voor je verhaal?
Dat bos is voor mij altijd een heel vertrouwde plek geweest. Als kind om in te spelen, en als puber om alle ruimte te hebben, en om me af te kunnen zonderen. ‘s Avonds bracht ik vaak een vriendin naar huis die midden in het bos woonde. Vooral in het donker had het bos iets magisch. Het heeft me veel geleerd over angst: dat die vooral in je hoofd zit. In mijn boek is het bos zowel huiveringwekkend, als een plek waar Jacob troost en intimiteit vindt. En het is altijd een dankbare locatie voor een spannend verhaal, natuurlijk…
Het verhaal speelt zich af in de jaren zestig. Jaren voordat jij geboren werd. Waarom heb je het in die tijd gesitueerd?
Ik heb voor de vroege jaren zestig gekozen omdat Nederland toen aan de vooravond stond van een heleboel grote veranderingen. De rol van de kerk, de seksuele revolutie, de vrouwenemancipatie. Ook de psychiatrie maakte een grote ontwikkeling door. Bovendien snakt Jacob ernaar om uit het keurslijf van de burgerlijke jaren vijftig te breken. En daarnaast werpt de Tweede Wereldoorlog zijn schaduw over het verhaal.
Je beschrijft de ontluikende liefde tussen hoofdpersoon Jacob en psychiater Guido beeldend. Heb je hierbij geput uit eigen ervaringen?
Absoluut! Ik heb zelf best lang getwijfeld over mijn geaardheid. Daarnaast was ik vaak veel te verlegen om als eerste het initiatief te durven nemen. De eerste fysieke toenadering tussen Jacob en Guido, en de geladen spanning die daarbij in de lucht hangt… dat kan ik me allemaal nog levendig herinneren.
Wie is jouw grote voorbeeld als we naar auteurs kijken?
Binnen het Nederlandse taalgebied ben ik een enorme fan van Tom Lanoye. Zijn combinatie van stijl, scherpte en humor vind ik onovertroffen. Een andere favoriet van mij is de Amerikaan Richard Yates, de schrijver van Revolutionary Road.
Je hebt een contract voor twee boeken met je uitgever gesloten. Wat kunnen we als tweede roman van je verwachten?
Dat wordt iets totaal anders! Uiteraard kan ik er nu nog niet veel over zeggen, maar het belooft een nagelbijtertje en een totale mindfuck te worden….
Het schrijven van een scenario is anders dan het schrijven van een boek. Wat vormde hierbij voor jou de belangrijkste uitdaging?
Scenario’s zijn een halfproduct: er gaat altijd nog een hele cast en crew mee aan de haal. Bij het schrijven van het boek was het net alsof ik naast de schrijver nu ook zelf de acteurs, de regisseur, de cameraman en de editor mocht zijn. Wat krijgt de lezer te zien, wat denken de personages, hoe houd ik het tempo hoog? Wat gebeurt er in het hoofd van de lezer? Ik krijg vaak te horen dat het boek leest als een film, dus ik geloof dat dat aardig gelukt is.
Heeft je partner Bas het boek inmiddels gelezen en wat vond hij van je debuut?
Hij was de eerste persoon die het boek ontving, en hij heeft het (gelukkig!) met veel plezier gelezen. Hij zei dat hij mij en mijn achtergrond er sterk in herkende, en ook onze gezamenlijke humor. Dat vond ik een groot compliment.
*
•••
Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?
Klik hier voor meer informatie!
