Fotograaf Martijn Gijsbertsen: ‘Het gaat om het spontane moment’

Het fotowerk van Martijn Gijsbertsen is regelmatig te bewonderen in diverse landelijke dagbladen. Hij heeft reeds talloze BN-ers voor zijn camera gehad. Maar Martijn maakt ook graag vrij werk, is zich gaan specialiseren in de blauwdruktechniek en exposeert deze zomer in Amsterdam. Tijd voor een interview met de man achter de camera. 

Tekst: Floor Brands
Foto’s: Martijn Gijsbertsen

Je werkt voornamelijk voor Dagblad Trouw, maar ook voor het Parool en het NRC. Even voor de mensen die je niet kennen, wie is Martijn Gijsbertsen?

Ik ben Martijn, 47 jaar ik woon in Amsterdam. Ik ben fotograaf en kunstenaar en ik heb verkering met Henk. Ik deed de Fotoakademie in Amsterdam van 2008 tot 20011. Nadat ik mijn opleiding afrondde, wilde ik vol het ondernemerschap in gaan. Ik doe veel voor de krant, maar ook andere heel mooie dingen.

Je hebt je met je fotografie vaak ingezet voor de LHBT+emancipatie, waaronder het project Daddy Cool, dat nog steeds loopt. Kun je hier iets meer over vertellen?

De oorsprong daarvan ligt bij mijn eigen coming-out, want toen ik uit de kast kwam, was het eigenlijk een ‘no-go’ om kinderen te krijgen als twee mannen. Een lesbische vriendin heeft me wel eens gevraagd of ik vader wilde worden, maar dit is niet gebeurd.

Toen ik met de serie begon was het nog best even zoeken. Uiteindelijk werden het foto’s van vaders met hun kind. Deze foto’s zijn zo gefotografeerd, dat het lijkt alsof ze uit een random familiealbum komen. Aan de foto’s kun je dus niet zien dat het een homoseksuele man is met zijn kind. 

Ik wilde mensen uitdagen. Ik was benieuwd of en hoe mensen zouden reageren als ze beseften dat het een homoseksuele man is met zijn kind. Of ze zichzelf er dan ook op zouden betrappen dat ze er anders naar zouden kijken. Ik volg deze gezinnen ook echt en ik zie de kinderen opgroeien, dat is leuk om te zien.

Je hebt voor je afstuderen een mooie serie gemaakt voor de Pride Photo Award en je won de tweede prijs hiermee in 2011. In deze serie projecteerde je de locatie van het homo-gerelateerde geweld over het slachtoffer heen. Wat bracht deze prijs jou uiteindelijk?

Dat weet ik eigenlijk niet. Je komt in een expositie, en in de periode van mijn afstuderen vormde dat een netwerk, maar het leverde niet een grote opstap of zo. Het was eervol en mooi om te doen. Ik gaf een beeld aan slachtoffers van homo-gerelateerd geweld. Dat werd zeer gewaardeerd.  In die tijd schaamden mensen zich voor dit geweld, dus het was best lastig om de modellen bij elkaar te krijgen.

Ik heb zelfs nog in “de koekoeksklok” gezeten van Paul de Leeuw. Zo kreeg ik er uiteindelijk tien bij elkaar. Één vrouw en negen mannen. En dat is eigenlijk ook de verhouding als je kijkt naar het geweld tegen LHBT+. Dan zijn het 90% mannen en 10% vrouwen die slachtoffer worden.

Je maakt ook vrij werk. Zo heb je je gespecialiseerd in de blauwdruktechniek en maak je hiervoor bijzondere, thematische series. Wat voor serie zou je hiervoor nog graag willen maken?

Ik rolde in het blauwdrukken door een vriend. Tegenwoordig is het zo dat als de krant me belt voor een foto, de snelheid enorm is en dan kan het zo zijn dat ik in de ochtend een foto maak die in de middag wordt geplaatst. Dit is natuurlijk een voordeel van digitaal werken, maar het analoge van de blauwdruk greep me.

Ik ben nu bezig met een serie gebaseerd op Erwin Blumenfeld die door stoffen heen fotografeerde. Daar ben ik een serie beelden bij aan het bedenken.

Je hebt komende zomer verschillende exposities, kun je alvast een tipje van de sluier oplichten?

Afgelopen jaar is het wat ingestort, en ik heb een serie die nog niet gepubliceerd is en die parallel loopt aan de lockdown. Tijdens mijn wandelingen in de eerste lockdown vond ik veertjes in alle hoedanigheid. Donsveertjes, natte veertjes, vieze veertjes en later kwamen daar bloesemtakken bij, jong gras en bladeren.

Een nieuw seizoen brak aan en daarmee de hoop dat deze periode ook ooit weer voorbij zal gaan. Afbeeldingen uit deze serie, die ‘Origins’ heet, komen van 26 tot en met 29 augustus in het IJ-kunstcollectief in Amsterdam-Noord te hangen. 

In het afgelopen jaar had ik ook meer tijd voor die blauwdrukken en was hier ook veel interesse voor. Dat was leuk. Corona heeft ook mij zeker geraakt, maar ik heb opdrachtgevers van bladen die wel gewoon uitkomen, dus ik heb gelukkig wel een stabiele basis. De blauwdruk kwam daar nu bij. 

Je hebt al heel veel bekende Nederlanders op de gevoelige plaat vastgelegd. Wie zou je nog heel graag willen fotograferen?

Ik heb echt een heel leuk vak. Ik heb echt al zoveel mooie en interessante mensen op de gevoelige plaat mogen vastleggen. Ik heb ooit Willeke Alberti gefotografeerd en dat vond ik heel erg leuk, ik deed dat samen met een journalist en we hebben beiden de wens om Anita Meijer nog eens te fotograferen en te interviewen.

Bekende, maar zeker ook minder bekende Nederlanders vind ik super om te doen en die minder bekende Nederlanders krijgen net zoveel aandacht en tijd. Ik verdiep me ook echt in die persoon. Er ontstaat dan iets tijdens het fotograferen. Ik zoek naar iets wat je niet zo kunt zien, maar wat je toch kunt proberen te vangen.

Het spontane moment vastleggen dat niet te regisseren valt. Het is een soort intense vriendschap in heel korte tijd. Er zit altijd een soort ongemak, en daar moet ik soms doorheen prikken. Het maakt me dan eigenlijk niet uit wie ik voor de camera heb. Als ik dat moment vast kan leggen dan ben ik blij. Dan is de foto geslaagd.