Daan Smeelen: “Het Homomonument is een plek voor iedereen”

In dit tweede jaar waarin herdenken niet gaat zoals gebruikelijk spreken we, in aanloop naar 4 en 5 mei, met Daan Smeelen. Smeelen is, naast haar baan als opleiderscoördinator in de gehandicaptenzorg, al tien jaar voorzitter van de Stichting Homomonument. Wat betekent herdenken en vieren voor haar?

Tekst: Maurits Huijbrechtse
Foto’s: Daan Smeelen, Geert-Jan Edelenbosch

Wanneer kwam je voor het eerst op het Homomonument?

In 1995 was ik voor het eerst op het Homomonument. Vrienden van mij woonden daar vlakbij in een voormalig kraakpand. Ik was jong en het monument was voor mij al meteen de plek van ontmoeting, herdenken en vieren. Tien jaar geleden dreigde het monument te verworden tot enkel een feestlocatie voor commerciële feesten, omdat GALA (de stichting Gay & Lesbian Amsterdam, red.) met het beheer gestopt was.

Toen ik dat hoorde, ben ik naar Stichting Homomonument gestapt met de vraag of de stichting niet zelf het beheer op zich kon nemen. Tussen 1992 en dat moment had ik nationaal en internationaal een mooie staat van dienst opgebouwd in het LHBTIQ+activisme en dankzij die ervaring werd ik voorzitter. In mijn voorzitterschap was het mooiste moment toch wel 4 mei 2017 toen ik de herdenkingsrede mocht uitspreken bij het Homomonument. Het was superspannend en eervol. In mijn toespraak blikte ik terug op de lange weg die we hebben moeten afleggen en sprak ik mijn zorgen uit voor de toekomst.

Alleen door stil te blijven staan bij het verleden en ons uit te spreken in het heden kunnen we werken aan een vrijere toekomst. 4 en 5 mei zijn voor mij sowieso elk jaar bijzonder. Juist vanwege dat samengaan van herdenken en vieren, hetgeen het monument uniek maakt in Nederland en misschien zelfs wel in de wereld. Binnen vierentwintig uur gaat het monument van een plek van herdenking op 4 mei naar een dampende feestlocatie op 5 mei, waar pre-corona, massa’s mensen ongeacht hun seksuele voorkeur of genderidentiteit het leven en de liefde vierden.

Bloemenkransen op het Homomonument (foto: J. Koopmanschap)

Hoe heeft corona invloed op het monument?

Voor veel mensen is het monument een plek van persoonlijke rouw geworden. Nu begrafenissen en crematies gebonden zijn aan een maximum aantal bezoekers, zien we dat veel mensen bloemen leggen voor dierbare overledenen. Voor de aankomende herdenking komt er een livestream vanuit de Westerkerk.

Wat is je belangrijkste ambitie voor het monument?

Het belangrijkste is dat het monument wordt doorgegeven aan de volgende generaties. Het moet een levende plek blijven waar juist herdenken en vieren erg dicht bij elkaar staan. Daarbij is educatie erg belangrijk. De laatste paar jaar hebben we met dit doel bijvoorbeeld al themawandeltochten over twintig jaar huwelijk voor iedereen door de stad uitgezet. In de toekomst willen we onze website aanpassen om meer ruimte te maken voor educatie.

Educatie helpt ook bij het slaan van bruggen tussen de verschillende generaties. Het is van belang dat die elkaar blijven ontmoeten op het monument. Ontmoetingen zorgen ervoor dat het monument er voor ons allemaal blijft. Nu word ik regelmatig opgebeld als er iets aan de hand is met het monument. Ik heb vertrouwen in de kracht van onze community en ben dus ook niet bang dat mensen dat vertrouwen schaden.

Een ander belangrijk thema is diversiteit. De bezoekers van het monument vertegenwoordigen alle letters van onze gemeenschap. Wanneer er groepen zijn die zich niet goed gerepresenteerd voelen, dan gaan we graag met hen in gesprek en bieden we het homomonument als podium voor de initiatieven die uit verschillende groepen voortkomen.

Dat het echt wat met mensen doet als ze zich gehoord en gezien voelen, heb ik ervaren toen we aandacht hadden voor aseksualiteit binnen een van onze wandelroutes. Een aseksuele activiste was superblij en trots dat ze haar verhaal kon vertellen in een filmpje. Het zou mooi zijn als we ons diverse publiek ook meer terug zouden zien in het bestuur.

Dekt de naam Homomonument dan de bedoeling van het monument nog?

Deze vraag speelt al langer. Recent is er bijvoorbeeld een stuk over verschenen in de Gaykrant. Het zou zeker goed zijn over de naam van het monument, met iedereen die zich betrokken voelt, een discussie te voeren. Er zijn mooie alternatieven te bedenken bijvoorbeeld: ‘regenboogmonument’. Maar of er een nieuwe naam komt of niet, het monument is een plek voor iedereen.

Zie ook: www.homomonument.nl

*

•••

Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?

Klik hier voor meer informatie!

 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.