Simon Timmerman: de zorg om de dakloze LHBT+jongere

Vorig jaar meldde onderzoeksbureau Movisie: ‘De situatie van dak- en thuisloze LHBTI-jongeren is zeer zorgelijk. Dak- of thuisloos zijn is op zichzelf al enorm zwaar voor jongeren. Voor lesbische, homoseksuele, biseksuele, transgender of intersekse jongeren (LHBTI) die soms worstelen met zelfacceptatie en veelal afgewezen zijn door hun familie of omgeving komt dit er bovenop. Vervolgens zijn er weinig veilige plekken in de opvang en komen pesten, geweld en misbruik vaker voor. Dit maakt hen driedubbel kwetsbaar.’ Gaykrant interviewt Simon Timmerman, werkzaam bij Movisie.

Tekst: Rick van der Made
Foto: Simon Timmerman

De dakloze LHBT+jongeren vormen een specifieke doelgroep met specifieke hulpvragen. Is er enig zicht op de samenstelling van de groep? Zijn bijvoorbeeld sommige jongeren oververtegenwoordigd? En wat maakt de doelgroep en de hulpvragen zo specifiek?

Op basis van schattingen gaat het momenteel zeker om 1000 tot 2000 dak- en thuisloze LHBT+jongeren in Nederland. Omdat ze vaak nog onzichtbaar blijven, is het lastig om heel specifiek iets te zeggen over de samenstelling van deze groep. Het doormaken van verlies van vertrouwen in een van beide ouders, een ingrijpende ervaring, middelengebruik en gepest worden op school blijken belangrijke risicofactoren voor dak- en thuisloosheid.

Deze factoren komen bij LHBT+jongeren helaas bovengemiddeld vaak voor. Dat kan een verklaring zijn voor het hoge percentage dak- en thuisloze LHBT+jongeren. Opvallend en pijnlijk is dat er juist bij deze groep jongeren vaak sprake is van ‘acute dakloosheid’. Bijvoorbeeld wanneer een jongere ‘betrapt’ wordt op het hebben van een relatie met iemand van hetzelfde geslacht of een onverwachte of ongewenste coming-out.

Uit ervaringsverhalen blijkt ook dat streng religieuze opvattingen in de thuissituatie vaker kunnen leiden tot problematische situaties. En hoewel de meeste dak- en thuisloze jongeren naar grote steden als Amsterdam trekken, komt het ook voor buiten de grote steden, zo komt uit interviews met hulpverleners en belangenorganisaties naar voren.

Kun je stellen dat gezien de verkenning die het Ministerie van VWS door Movisie heeft laten schrijven de aandacht voor de dakloze LHBT+jongeren de afgelopen vijf jaren is toegenomen?

We zien dat de aandacht voor de problematische en zorgelijke situatie van deze jongeren de laatste tijd toeneemt. Het verschijnen van onze verkenning in juni 2020, naar aanleiding van Kamervragen, heeft daar zeker aan bijgedragen. Maar in 2018 verscheen ook al het rapport ‘Out on the Streets’: een onderzoek van Movisie in opdracht van de gemeente Amsterdam naar de hulp aan Amsterdamse LHBT+jongeren die thuisloos zijn. Deze aandacht is ontzettend belangrijk om ook daadwerkelijke verbetering te realiseren voor deze jongeren, maar het duurt soms even voordat het op de juiste plekken terechtkomt.

Waar is voor hulpverlening aan deze kwetsbare groep concreet behoefte aan?

Voldoende veilige kleinschalige (crisis)opvangplekken waar LHBT+jongeren zich veilig en welkom voelen. Het is belangrijk dat ze terecht kunnen bij medewerkers die beschikken over voldoende kennis en sensitiviteit ten aanzien van LHBT+thematiek. Er moet worden geïnvesteerd in training en voorlichting waarin aandacht wordt besteed aan hoe het onderwerp bespreekbaar te maken, specifieke kennis van bijvoorbeeld biculturele LHBT+ers, signalering, bewustwording en uitsluitingsmechanismen. Ook moeten opvanglocaties in hun communicatie-uitingen laten zien dat ze LHBT+inclusief zijn en dat LHBT+ers welkom zijn.

Om aandacht te vragen voor de positie van deze jongeren, organiseerden verschillende organisaties vorig jaar een Regenboog Kerstconcert in de Amsterdamse Westerkerk. Dit jaar is er op gepaste coronawijze weer een bijeenkomst geweest. Dat zijn welkome initiatieven.

Ja, de kerstconcerten zijn heel belangrijk om meer aandacht voor deze problematiek te genereren, ook binnen de eigen LHBT+gemeenschap. Daarnaast is er ook veel geld opgehaald. Wij hebben, onder andere door onze verkenning, met steeds meer professionals binnen opvangorganisaties contact die allemaal willen bijdragen aan het verbeteren van de opvang voor deze jongeren.

Op 17 maart zijn de parlementsverkiezingen. Buiten het feit dat het ministerie van VWS om een verkenning van de positie van dakloze LHBT+jongeren heeft gevraagd, lijkt het voor de landelijke politiek geen issue van belang te zijn.

Ik heb helaas niet alle verkiezingsprogramma’s kunnen controleren, maar er is echt wel een aantal partijen dat binnen de zorg en welzijnssector pleit voor meer aandacht voor diversiteit en inclusie. Het zou mooi zijn als dit in een volgend kabinet voldoende aandacht krijgt. Dan kunnen we onder andere alle acties die helpen aan het verbeteren van de situatie van dak- en thuisloze LHBT+jongeren blijven voortzetten. Overigens zou het nog mooier zijn als het ons lukt alle dak- en thuislozen in Nederland een veilige woonplek te geven.

2015. 2020. Waar staan we als land in het algemeen en als regenbooggemeenschap in het bijzonder in 2025 als het om de dakloze LHBT+jongeren gaat?

Ik hoop dat het ons als rijk land in 2025 is gelukt dak- en thuisloosheid helemaal uit te bannen. Mocht dat niet lukken, dan acht ik het zeker mogelijk dat opvangorganisaties en hun medewerkers tegen die tijd volledig zijn toegerust om onder andere LHBT+jongeren een goede en passende ondersteuning te bieden. Als we de komende jaren stevig investeren in bijscholing, training en voorlichting moet dat zeker lukken. Bijvoorbeeld met behulp van een nieuwe e-learning die we later dit jaar kunnen presenteren.

Recent publiceerde Movisie een infographic met de belangrijkste resultaten uit de verkenning. Meer informatie www.movisie.nl/driedubbelkwetsbaar

–

Simon Timmerman (1983) werkt bij Movisie in het team Inclusie en Diversiteit. Als vrijwilliger was hij actief bij Stichting PANN (2008-2015, o.a. als voorzitter), organisator van Roze Zaterdag 2013 in Utrecht, voorzitter van COC Midden-Nederland (2015-2020) en momenteel als voorzitter van Stichting Roze Zaterdagen Nederland. In april 2020 ontving hij voor zijn vrijwilligerswerkzaamheden een koninklijke onderscheiding. Je kunt Simon wellicht ook kennen van zijn deelname aan RTL-televisieprogramma ‘Married At First Sight’ (2017).

•••

Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?

Klik hier voor meer informatie!