Toen onze koning vijftig werd, heb ik hem een brief geschreven. Geen idee of hij hem gelezen heeft. Dat maakt verder ook niet zoveel uit. Hij was een beetje als grapje bedoeld.
Tegen het einde van de brief schreef ik iets wat nu – na de Griekenlandaffaire – wel weer enigszins actueler is geworden. Ik schreef: ‘Wij Nederlanders zullen altijd een beetje republikein in het hoofd en monarchist in het hart zijn. En daartussen zal jij, ons staatshoofd, altijd moeten laveren.’
En daaronder schreef ik de zin: ‘En dat laveren doe je eigenlijk best goed’.
Een koning die zijn staatsieportretten door Erwin Olaf laat maken en bij het 70-jarig bestaan van het COC daar op werkbezoek komt om met de LHBT+gemeenschap te praten, kan bij mij uiteraard wel een potje breken.
“Blijkbaar was het voor Charles lastig voor te stellen dat een netjes opgevoed, Brits jongetje geen kindermeisje tot zijn beschikking had.”
De vraag is natuurlijk in hoeverre een koning – of die nu in Nederland, Noorwegen of Jordanië woont – wel besef heeft van wat er écht in het land gebeurt, hoe vaak hij ook ergens op bezoek komt.
Ik kan me nog een lang vervlogen (kleine) controverse herinneren over kroonprins Charles van Engeland die naar een jongetje in het publiek toeliep, en hem vroeg of de dame die de schouder van het kind vasthield zijn ‘nanny’ was. Het kind had de prins met grote ogen aangekeken, en had schuchter geantwoord dat de dame zijn moeder was.
Blijkbaar was het voor Charles lastig voor te stellen dat een netjes opgevoed, Brits jongetje geen kindermeisje tot zijn beschikking had.
Nu is Willem-Alexander Charles niet, en lijkt het mij dat de afstand tussen koningshuis en volk hier kleiner is dan in Groot-Brittannië. Maar dat neemt niet weg dat ook onze koninklijke familie geen familie Doorsnee is.
“Als Willem-Alexander af en toe een beetje minder de Nederlandse eigenwijsneus uithangt, en iets beter naar zijn meer volkse adviseurs luistert, zal ook nu alles best weer voor elkaar komen.”
En aangezien onze monarchie redelijk snel last krijgt van het eigenwijze en (tikkeltje) republikeins-recalcitrante karakter van de Nederlander, lijkt het mij dat ‘laveren’ voor de koning van dit land mijns inziens moet betekenen dat hij zelf vooral niet al te Nederlands, en dus vooral niet al te eigenwijs moet zijn.
Hoe moeilijk dat voor de koning soms ook is.
Willem-Alexander heeft vaker inschattingsfouten gemaakt. Máxima’s charmante ‘een beetje dom,’ staat inmiddels in ons collectieve geheugen gegrift. Maar hij is tot op heden nog altijd met zijm uitglijders weggekomen. En dat zal nu ook wel weer gebeuren. Charme-offensiefkanon Máxima weet inmiddels hoe ze koninklijke kreukels op uitermate efficiënte en innemende wijze glad moet strijken.
Natuurlijk kan Willem-Alexander weer de nationaal verbinder worden die hij zo graag wil zijn. Dat zal met de uitwassen die deze pandemie veroorzaakt misschien wel iets meer tijd vergen dan bij de voorgaande keren. Met ‘een beetje dom’ neemt het Nederlandse volk nu waarschijnlijk geen genoegen meer.
Soit.
Als Willem-Alexander af en toe een beetje minder de Nederlandse eigenwijsneus uithangt, en iets beter naar zijn meer volkse adviseurs luistert, zal ook nu alles best weer voor elkaar komen.
Immers, Willem-Alexander is koning van 17 miljoen kikkers die allemaal verschillend zo hard mogelijk willen kwaken, en die ogenschijnlijk allemaal het liefst uit de oranje kruiwagen willen springen, maar die ondertussen gewoon gezellig met elkaar door blijven karren.
Ach, wij Nederlanders…
Republikein in het hoofd.
Monarchist in het hart.
Rick van der Made (Breda, 1968) is dichter, schrijver en columnist. Hij opent voor de lezer de wereld die hemzelf fascineert, ook als deze soms ‘lastig’ wordt. Hij maakt lezers deelgenoot van die (soms alledaagse) wereld, met teksten en gedichten die tegelijkertijd een meer diepgravend beeld geven van die werkelijkheid. En achter die schijnbaar nonchalante beelden liggen grote thema’s: seksualiteit, vluchten, lijden, redding, waanzin. En liefde.
•••
Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?
Klik hier voor meer informatie!
