Lieve Mounir,
Gefeliciteerd.
Je bent uit de kast gekomen.
Dat je ouders dat niet accepteren en je het huis uit hebben gezet, valt enkel onmenselijk te noemen.
Maar waar zij falen, zal jij zegevieren.
Toen ik lesgaf aan een van de Hogescholen Pedagogiek, leerde ik mijn studenten van alles over het gezin en over opvoeding. De eerstejaarsstudenten kregen begrippen te verwerken als opvoedingsdoel, opvoedingsvoorwaarde en opvoedingsmiddel.
Ik heb geen zicht op hoe je ouders je voor je achttiende levensjaar opgevoed hebben, maar het lijkt mij dat zij een deel van de meest vanzelfsprekende opvoedingsdoelen niet belangrijk genoeg hebben gevonden. Juist de doelen die voor mij – als kind en als pedagoog – zo belangrijk zijn en zijn geweest: het (verder) ontwikkelen van je identiteit; jezelf leren handhaven in een snel veranderende en onzekere wereld; jouw hele spectrum aan mogelijkheden en kwaliteiten verder uitdiepen.
“Authenticiteit is een belangrijke opvoedingsvoorwaarde waarbinnen het kind in veiligheid moet kunnen uitgroeien tot een evenwichtige volwassenen.”
Authenticiteit is een belangrijke opvoedingsvoorwaarde waarbinnen het kind in veiligheid (nog zo’n belangrijke voorwaarde) moet kunnen uitgroeien tot een evenwichtige volwassenen. Dat je ouders onveilige opvoedingsvoorwaarden voor hun kind gecreëerd hebben, valt jou niet aan te rekenen: zij hebben jou blijkbaar niet op juiste wijze veiligheid, authenticiteit en uitdaging kunnen bieden. Bovendien verbreken zij de pedagogische relatie – de allerbelangrijkste pedagogische voorwaarde – en trekken zij zelf de mooie bloem die tot wasdom komt los van de wortels.
Opvoedingsmiddelen helpen opvoeders bij het invullen van de voorwaarden, en daarmee met het bereiken van hun opvoedingsdoelen. Belonen en straffen zijn dergelijke middelen. Nu heb ik als docent en als pedagoog vaak genoeg gemerkt dat je beter heel spaarzaam met straffen om moet gaan, en heel uitbundig met belonen, zeker als het gaat om de bevestiging van een persoonlijkheid. Met jou het huis uitzetten, hebben je ouders je meest fundamentele ‘ik’ – het recht te mogen zijn wie je moet en wilt zijn – niet beloond maar afgestraft.
Nu ken ik je niet, maar je lijkt mij slim, empathisch en sociaal genoeg om los van je ouders gewoon je eigen doelen, voorwaarden en middelen te creëren, en daarin te slagen. Al staat het buiten kijf dat ieder kind beter gedijt bij ouderliefde.
Ook na zijn achttiende.
Jouw doelen zullen niet langer de doelen van een hopeloos verouderd boek vol preken over zonde, hel en verdoemenis zijn, maar de richting aangeven van de manier waarop jij je eigen leven zult gaan inrichten: op eigen benen, met je eigen intelligentie en doorzettingsvermogen en met je eigen voorwaarden.
“Wij LHBT+ers hanteren liever de voorwaarden: vrijheid, zelfontplooiing, eigenheid, tolerantie, veiligheid en solidariteit.”
Je mag een nieuwe relatie met de LHBT+gemeenschap aangaan, maar die is niet zo strikt als de pedagogische relatie met je ouders: wie niet langer bij ons roze groepje wil horen, mag ons verlaten zonder dat daar doodstraf, uitsluiting of verkettering op staat. We slaan geen heteroseksuelen in elkaar omdat wij ze bekrompen vinden. Wij gaan niet langs de deuren om op onchristelijke tijden zieltjes voor onze roze kerk te winnen. Wij slaan anderen niet om de oren met spreuken uit bovenvermelde hopeloos verouderde boeken. Wij LHBT+ers hanteren liever de voorwaarden: vrijheid, zelfontplooiing, eigenheid, tolerantie, veiligheid en solidariteit.
De middelen waarmee je graag ouder wilt worden kun je nu ook zelf kiezen: je kunt nu voor belonen kiezen in plaats voor straffen (en geloof me als ik je zeg dat dat niet alleen voor kinderen maar ook voor volwassenen in onze maatschappij veel beter werkt); je kunt anderen leren te onderhandelen en leren hun vrijheid op te eisen. Je kunt vrijheid geven. Je hoeft je moedige mondigheid niet langer in te houden: je kunt deze vanaf nu gewoon inzetten voor je eigen bestwil.
Ik weet niet hoeveel verdriet je hebt om het verlies van je ouders. Ik kan me bij de onpeilbaarheid ervan niets voorstellen. Ze hebben je immers in het ontluiken geknakt.
Maar zij hebben ongelijk, Mounir.
Alle ouders, alle opvoeders, alle docenten, alle weldenkende wezens zouden apetrots moeten zijn als een jongere haar of zijn coming-out heeft. De regenboogvlag zou op het gemeentehuis uitgestoken moeten worden, en iedere burgemeester zou de ouders van de roze nieuwkomer en de nieuwkomer zelf even een handje moeten komen geven.
‘Hoera,’ zou de burgemeester tegen de ouders en tegen de jongere moeten zeggen, ‘Weer geen opruier, geen voetbalhooligan, geen hangjongere, geen treitervlogger, geen hulpverleneraanvaller, geen mocromaffioso, geen draaideurcrimineel, geen uitzichtloze aso in onze gemeente. Van harte gefeliciteerd lieve ouders, dat u zo’n fijn, weldenkend, invoelend, creatief, liefdevol en waardevol wezen grootgebracht hebt. Hier hebben jullie namens de gemeente een bosje roze rozen en drie dikke zoenen.’
Het komt goed, lieve Mounir, want al is opvoeding belangrijk, persoonlijkheid is vele malen belangrijker. Jij hebt op juiste wijze doel, voorwaarde en middel in jezelf verenigd tot de enige mogelijke keuze: de keuze dat los van je opvoeding jij degene bent geworden die jij in dit leven moet en wilt zijn.
•••
Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?
Klik hier voor meer informatie!
