Demonstreren voor een inclusieve kerk

Zondag 26 juli vindt tussen 16:00 en 17:00u in Gorinchem een demonstratie plaats voor de Grote Kerk. De Grote Kerk nodigde dominee Marten Visser uit om in de middagdienst te preken. Dat schoot bij Paulus van Zee (66) in het verkeerde keelgat, aangezien ds. Marten Visser één van de predikanten is die vorig jaar de Nashville-verklaring ondertekende. Van Zee is al bijna 20 jaar samen met zijn man en zelf ook christelijk. Hij is de organisator van deze demonstratie.

Dag Paulus, bedankt dat je met de Gaykrant iets over de demonstratie wilde delen. Kun je mij eerst eens iets vertellen over je eigen achtergrond?

Natuurlijk wil ik dat! Ik ben opgegroeid in de Betuwe in een gezin met een hervormde moeder en een gereformeerde vader. Dat was voor hen niet zo’n groot probleem: zij gingen gewoon samen naar de kerk. Ik heb zelf ook nu nog een interesse in de breedte van de kerk.

Ik heb vroeger in Utrecht theologie gestudeerd en dit aan de Katholieke Universiteit Tilburg afgemaakt. Inmiddels ben ik gepensioneerd maar ik heb 25 jaar lang bij het Leger des Heils gewerkt als maatschappelijker werker. Ik ben begonnen als hulpverlener bij de dak- en thuislozen in Utrecht en ben later meer richting de jeugdbescherming gegaan. Ook ben ik in de jaren negentig in de toenmalige Nederlandse Hervormde Kerk (een kerk die later samenging met andere kerken in de PKN) kerkelijk werker geweest.

 

Interessant! Maar je bent dus ook na al die jaren nog flink actief, want kun je mij eens vertellen waarom je de demonstratie hebt georganiseerd?

In eerste instantie werd ik op Facebook aangesproken op het feit dat de predikant kwam preken in Gorinchem. De afzender vroeg aan mij of de kerken in Gorinchem nu wel zo inclusief waren als deze predikant kwam preken. Natuurlijk heb ik het als individu niet voor het zeggen in de kerken, maar ik voel mij wel verbonden met de kerken in mijn woonplaats en wilde iets doen. Het doet mij namelijk altijd erg pijn om te horen en lezen hoeveel mensen er nog zijn die suïcide plegen, als gevolg van homofobie in Nederland en het buitenland.

“Ik wilde daarom niet dat de homofobe boodschap van deze predikant in mijn eigen woonplaats zo’n groot podium kreeg.”

In eerste instantie heb ik toen een bericht geschreven aan de Algemene Kerkenraad van Gorinchem, een soort stedelijk bestuur. Ik vroeg daarin hoe het kon dat de Grote Kerk aan de éne kant zegt dat iedereen welkom is en zijn of haar eigen plek kan innemen in de gemeente, maar aan de andere kant wel een predikant uitnodigt die zo’n exclusieve boodschap verkondigt. Bovendien heeft de scriba René de Reuver, de secretaris van de landelijke PKN, destijds ook al gezegd dat de Nashville-verklaring “theologisch eenzijdig en gesloten, en pastoraal onverantwoord is”. Het document verspreidt een boodschap die niet constructief is voor een gezamenlijk gesprek. Ik heb op mijn brief toen eigenlijk geen bevredigend antwoord gekregen. In de PKN is het helaas zo geregeld dat kerken veel individuele keuzes kunnen maken. Dat biedt een bepaalde ruimte maar deze boodschap zaait zowel in de kerk, als in families en tussen mensen veel verdeeldheid. Natuurlijk mag zo’n predikant het gezin promoten, maar niet wanneer er vervolgens mensen worden uitgesloten.

We kunnen het als kerk niet maken om mensen ziek of verkeerd te noemen, want dat zijn ze niet. Dat je anders geen goed christen kunt zijn is natuurlijk ook niet waar. Ik wil niemand zwartmaken maar wil wel dat er een inclusieve boodschap klinkt in de kerk. Homoseksualiteit hoeft niet verkondigd te worden, maar wat wel moet klinken is dat je goed bent zoals je bent.

“Mij heeft de stem van liefdeloosheid en onbarmhartigheid die in het document klinkt het meeste geraakt.”

Wat heeft jou het meeste geraakt aan de Nashville-verklaring?

Mij heeft de stem van liefdeloosheid en onbarmhartigheid die in het document klinkt het meeste geraakt. Het houdt te weinig rekening met het feit dat mensen anders kunnen zijn dan jij en is soms erg kort door de bocht. Dit is bovendien kritiek op de Nashville-verklaring die in meer orthodoxe kerken ook klonk. Een voorbeeld zijn de twee professoren uit Apeldoorn van de Christelijk Gereformeerde Kerk, die ook stelden dat “De verklaring hanteert een opvatting over homoseksualiteit die voorbijgaat aan de ingewikkelde discussie over ”nature” (aanleg) en ”nurture” (opvoeding).

Wat zou je willen bereiken met de demonstratie?

In wilde in ieder geval aandacht vestigen op Gorinchem en de protestantse kerken daar. Al voorkom je maar dat er één iemand geen zelfmoord pleegt, dan is het al goed. Uiteindelijk probeer ik natuurlijk ook het gesprek aangaan. Dat gesprek moet dan echter wel van hart-tot-hart zijn. Ik vind de nuances en kanttekeningen die ondertekenaars soms geven eigenlijk niet kunnen. Als je het document hebt ondertekend moet je óf staan achter je boodschap, óf je moet erkennen: ik heb het toen ondertekend maar dat was achteraf gezien een fout. Erken je zonde daarin zou ik zeggen, erken dan dat je fout zat.

Ik ben geen strateeg of activist, maar ik heb er wel bewust voor de demonstratie gekozen en sta er nog steeds achter. Het achterliggende motief blijft wel altijd om het gesprek met elkaar aan te gaan, maar soms moet er ook een moment van actie zijn en dat is nu.

“De verklaring hanteert een opvatting over homoseksualiteit die voorbijgaat aan de ingewikkelde discussie over ”nature” (aanleg) en ”nurture” (opvoeding)”

Organiseer je het alleen? En is er contact geweest met de Grote Kerk of dominee Visser?

Officieel wordt de demonstratie georganiseerd onder mijn naam. Ik heb wel mensen in mijn omgeving die mij steunen, maar ik ben het gestart en heb de demonstratie bij de gemeente aangevraagd. Verder heb ik de kerkenraad van de Grote Kerk gesproken en heb ik ook contact met de burgermeester. Ik wil vanaf het begin alles zo open en transparant mogelijk doen. Ik wil dat mensen goed weten waar ik mee bezig ben. Van de burgermeester verwacht ik overigens dat deze hier ook bij betrokken is, want je bent immers burgermeester van alle inwoners, ook van koppels van gelijk geslacht. Ik heb geprobeerd om zo vroeg mogelijk alles netjes te regelen, het eerste contact is daarom bijvoorbeeld halverwege juni al gelegd met mensen.

Verder heb ik inderdaad ook met ds. Visser contact gehad. Ik heb vorige week telefonisch contact met hem gehad over de demonstratie. Ik moet eerlijk zijn dat ik het gesprek niet heel constructief vond, hij kwam op mij erg gesloten over en had enkel wat nuanceringen. Het lastige aan meer orthodoxe predikant – zoals ds. Visser – is dat zij vaak erg Bijbelgetrouw proberen te zijn. Die discussie probeer ik nooit aan te gaan, want dat leidt altijd tot hete hoofden en koude harten. Ik wilde hem op de hoogte stellen van het protest tegenover zijn gedachtengoed en die van de Nashville-verklaring, dat vond ik het belangrijkste. Het gaat mij ook absoluut niet om hem als persoon, maar om de boodschap die hij uitdraagt. Hij gaf in ieder geval aan dat hij mijn openheid en transparantie waardeerde en heeft naar mij en ook in de media aangegeven, het gesprek wel te willen aangaan.

Natuurlijk zijn er ook mensen die de demonstratie afkeuren. Op Facebook worden er bijvoorbeeld ook opmerkingen gemaakt over ‘hoe tolerant’ de protesteerders zelf eigenlijk zijn. Ik denk dan: moet ik tolereren dat mensen mij ziek noemen? Gorinchem is een diverse en pluriforme kerkelijke stad. Iemand mag misschien wel vinden dat je niet mag trouwen, maar je mag mensen niet ziek noemen of uitsluiten. We spelen het spel binnen de krijtlijnen. Iemand die ziek is moet bij de dokter zijn, maar een homoseksueel iemand is niet ziek.

Hoeveel mensen verwacht je dat er op de demonstratie afkomen?

Dat vind ik lastig te zeggen. Bij het aanvragen van de demonstratie heb ik aangegeven dat er wellicht 30 mensen kunnen komen, maar inmiddels is er door op sociale media, door de lokale televisie en door kranten als het Reformatorisch Dagblad, het Nederlands Dagblad en huis-aan-huisbladen redelijk wat publiciteit geweest. In mijn omgeving zijn er in ieder geval wat mensen die bij mij hebben aangegeven dat ze mij steunen en willen meekomen en op Facebook zijn ook wat mensen die hebben aangegeven te komen.

De demonstratie vindt in ieder geval plaats tussen 16:00 en 17:00u tegenover de Grote Kerk. We willen een statement maken door vlagvertoon, maar niet voor herrie of trammelant zorgen. Het moet wel een nette demonstratie blijven, ook voor een constructief gesprek tussen alle partijen.

Interview door Stijn van der Woude.

•••

Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?

Klik hier voor meer informatie!

 

One thought on “Demonstreren voor een inclusieve kerk

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.