Op 17 mei overleed Saïd Zankoua. Deze dag staat gegrift in het geheugen van velen. Nu, twee maanden later, is er een documentaire die aan Saïds leven is opgedragen. Op maandag 27 juli om 20u30 te zien op NPO3.
Voor al die jongeren die zich in eenzelfde situatie bevinden, schreef ik onderstaand stuk. Voor Saïd helaas te laat. Laten we daarom alle jongeren die niet kunnen profiteren van onze Westerse vrijheden koesteren, aan ons hart drukken en motiveren. Ze zich welkom doen voelen.
Nog niet zo lang geleden werd rapper Boef in dagblad Trouw door politiek filosoof Femke Kaulingfreks de nieuwe James Dean genoemd. Zij zag in hem de voorloper van allochtone jeugd die tegen de bekrompenheid van hun ouders, maar ook tegen de vooroordelen van autochtonen moet vechten.
Zoals James Dean, die de jeugd in de strakke, bekrompen jaren vijftig bevrijdde door rebellie te promoten.
In zijn rol van Jim Stark (Rebel without a cause) maakte hij al paffend en zuipend de nachtelijke straten van Amerika onveilig en onderstreepte daarmee een nieuwe vrijheid.
Hij bepaalde zelf wel wat hij deed.
Nog voor het uitkomen van zijn film kwam James Dean door een tragisch auto-ongeluk om het leven, maar werd desondanks een idool. De rol van Jim Stark sprak de jeugd enorm aan en zij kopieerden massaal zijn gedrag.
Terug naar onze tijden waarin Boef inmiddels een charmeoffensief is gestart, want, laten we wel wezen, zijn imago was niet zo best.
Eigenlijk is alles wat hij de jeugd bijbracht, net zoals Lil’Kleine, dat vooral geld, status en grote horloges belangrijk zijn en vrouwen niet veel meer dan een gebruiksvoorwerp om je lusten op bot te vieren.
Mij ontgaat de connectie met Dean.
Begin mei 2020 overleed Saïd Zankoua na een leven vol geweld en uitsluiting omdat hij ervoor koos om te leven in twee werelden.
Omdat hij net zo graag kerst wilde vieren als de ramadan, omdat hij Westerse muziek net zo mooi vond als Arabische, omdat hij Nederlanders net zoveel waard vond als Marokkanen.
Hij probeerde die twee werelden te verbinden met liefde en compassie.
In zijn werk als verpleger schiep hij zijn eigen cocon waarin zijn twee werelden naadloos samenkwamen. Ik vermoed dat hij daarom zo graag werkte. Hij was daar niet de Marokkaan, en ook niet de homo. Daar was hij gewoon Saïd die met tomeloze inzet en passie zijn beroep kon uitoefenen. Zonder waardeoordelen.
Mensen zoals Saïd – er zijn er gelukkig veel meer – zijn de echte James Deans van deze tijd. In hun leven draait het niet om zoveel mogelijk poen of protserige Rolex horloges. Ook niet om populariteit of stoerdoenerij.
In hun leven draait het om verbinding zoeken, om twee culturen samen te laten smelten zodat er hopelijk een nieuwe ontstaat waar iedereen onbekommerd aan deel kan nemen.
Zij plaveien de weg voor jonge jongens en meisjes die maar met moeite kunnen ontsnappen aan het milieu waarin zij geboren zijn, of dat nu allochtoon of autochtoon is, en alle vooroordelen die daarbij horen.
Ze doen dat onverschrokken en soms met gevaar voor eigen leven, hoe ridicuul dat ook mag klinken als je leeft in een vrije maatschappij als de onze.
Ze laten ons ongecensureerd zien dat Nederland vooral uit afgesloten hokjes en bubbels bestaat, en dat er, om deze af te breken en te ontluchten, ontstellend veel moed en kracht nodig is. Meer moed dan een Boef ooit zal hebben, meer kracht dan menig racist ooit begrijpen zal.
Laten we jongeren zoals Saïd daarom koesteren met ons allen. Zij zijn onze schakel tussen oud en nieuw. Zij laten ons zien dat samengaan heel goed mogelijk is, ook met behoud van eigen gebruiken, als men maar open staat voor elkaar en in gesprek blijft.
Ze maken zelf wel uit wat ze denken.
Ze maken zelf wel uit wat ze doen.
Zij zijn de bouwers van een brug die samenbrengt, de grondleggers van een nieuw soort individualiteit. Eentje die veel interessanter kan zijn dan de monocultuur waar velen van ons in vastzitten.
Niet Boef is de James Dean van deze tijd, maar Saïd, samen met al die jongeren in een zelfde positie.
Zij brengen de werkelijke offers, zij vechten een voor sommigen onzichtbare oorlog. Zij zijn de werkelijke voorlopers en strijders zonder dat zij daarvoor gelauwerd worden.
Hun beloning is te vaak een tragisch, gewelddadig bestaan. Met soms zelfs de dood tot gevolg.
Laat die ongelijke, harde strijd niet voor niets zijn.
Hun legacy voortzetten en verdedigen is het enige wat wij hoeven te doen, maar ook moeten we grondig herzien wie wij tot onze helden kronen.
Nee, niet Boef is de nieuwe James Dean van de lage landen. De Saïds van onze nieuwe wereld zijn dat.
Zij maken werkelijk het verschil.
Bernard John Jansz
John Thobokholt (pseudoniem Bernard John Jansz) is schrijver, provocateur met publicaties in ‘Mens en Gevoelens’, columnist tijdschrift voor verzorgenden. Persoonlijk begeleider en teamleider verstandelijk beperkten.
•••
Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?
Klik hier voor meer informatie!
