Ruim een kwart van de Nederlanders (27 procent) ervaart discriminatie. Scholieren en studenten hebben hier vaker mee te maken. Tot deze schokkende conclusie komt het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) dat onderzoek deed naar ervaren discriminatie. Vooral LHB-ers (lesbiennes, homoseksuelen en biseksuelen) en jongeren met een migratieachtergrond ervaren dat. Schrikbarend is ook dat het aantal LHB-ers dat hierdoor stopt met zijn opleiding drie keer zo hoog is als gemiddeld. Gaykrant vroeg Astrid Oosenbrug (voorzitter COC Nederland) om een reactie: “Ik pleit voor hogere straffen én gespecialiseerde agenten.”
Tekst: Paul Hofman
Triest
Het onderzoek werd uitgevoerd op verzoek van het ministerie van Social Zaken en Werkgelegenheid. In 2013 werd ook zo’n onderzoek gedaan. Toen was 8 procent van alle scholieren en studenten dat te maken had met uitschelden, pesten, geweld, vandalisme en seksueel grensoverschrijdend gedrag. Nu is dat 15 procent, meldt het SCP in de studie Ervaren Discriminatie in Nederland. Ruim 8500 mensen werden nu ondervraagd.
Astrid Oosenbrug is niet verrast, zegt ze. Haar eerste reactie op het rapport? “Het is altijd weer triest om te zien hoe zwaar een deel van onze LHBTI-jongeren het nog altijd heeft op school. En dan zijn transgender jongeren en jongeren die te maken hebben met een stapeling van discriminatiegronden – zoals het meisje dat moslima én lesbisch is – hier nog niet eens in beeld.”
Norm stellen
Volgens haar is het duidelijk dat minister Slob (Basis- en Voortgezet Onderwijs meer moet en kan doen. “Ik wil dat hij de eisen voor de aanpak van LHBTI-discriminatie op school aanscherpt en dat docenten in hun opleiding verplicht moeten leren hoe discriminatie aan te pakken. Verder vind ik dat scholen een duidelijke norm moeten stellen en handhaven dat LHBTI’s niet gediscrimineerd worden en dat er niet met bijvoorbeeld ‘homo’ wordt gescholden.”
Welke rol zie jij voor het COC weggelegd?
“Als COC steunen we scholieren om discriminatie tegen te gaan met ons Gender & Sexuality Netwerk (GSA’s) Dat zijn clubjes van LHBTI’s en bondgenoten die met onze steun werken aan een school waar iedereen veilig zichzelf kan zijn. Ik raad scholieren aan om zich aan te sluiten bij zo’n GSA of er met onze steun één op te richten, want dan sta je er niet meer alleen voor. Uit onderzoek weten we inmiddels dat het vaak beter gaat met LHBTI’s op scholen met een GSA. Verder zetten wij ons volop in om te zorgen dat minister Slob de maatregelen neemt die wij voorstellen. Ook pleiten we bij minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) voor stevige maatregelen tegen discriminatie, zoals hogere straffen en gespecialiseerde agenten.”
“Ik weet nog wel dat ik me vaak niet veilig voelde op school en door sommige leerlingen uitgescholden werd voor vieze pot”
Heb jezelf tijdens je schooltijd met discriminatie te maken gehad?
“Dat is beetje een gewetensvraag, omdat ik al vrij jong van school ging en vijf middelbare scholen heb bezocht in vier jaar tijd, daarbij is dat inmiddels zo’n 35 jaar geleden. Dus heel scherp heb ik dat niet meer vrees ik. Wat ik nog wel weet is dat ik mij altijd anders gevoeld heb op school en dat niet iedereen even sympathiek omging met mijn anders zijn. Ik weet nog wel dat ik me vaak niet veilig voelde op school, niet gewenst, door sommige leerlingen uitgescholden werd voor vieze pot, dus zodra het kon stopte ik met school en ging werken. Ik gun jongeren van nu dat ze in alle vrijheid en veiligheid zichzelf mogen en kunnen zijn op school, zonder constant op je hoede te hoeven zijn, zonder gediscrimineerd of uitgescholden te worden en hun opleiding af kunnen maken.”
SCP onderzoek
Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) verricht sociaal-wetenschappelijk beleidsrelevant onderzoek en rapporteert hierover aan regering en parlement. Iris Andriessen (projectleider en wetenschappelijke medewerker SCP): “De omvang en de ernst van met name de ervaren discriminatie in het onderwijs noemen we in het rapport zorgelijk. Het onderwijs is een plek waar mensen zich veilig moeten voelen.” Over de cijfers: “Het zijn hele forse percentages. Een toename in ervaren discriminatie kan ook duiden op een grotere bewustwording en emancipatie van groepen die vanwege bepaalde persoonskenmerken te maken hebben met stigmatisering en discriminatie. Het herkennen en aankaarten van discriminatie is een stap op weg naar sociale verandering.”
Foto’s: Vincent Boon voor COC Nederland