Morgen is het 1 april.
Op het moment dat ik dit schrijf, is mijn hotelzaak alweer enige tijd gesloten en is het nog volstrekt onduidelijk wanneer we de eerste toeristen in Amsterdam weer kunnen begroeten.
Over heel lange tijd pas, vrees ik.
Genoeg tijd om andere dingen te doen. Wandelen. Schrijven. Lezen.
Naast hoteleigenaar en columnist ben ik ook dichter. Ik houd van gedichten. In deze onzekere tijden bieden ze mij troost.
En geven ze mij hoop.
Een van de mooiste gedichten die ik ken, is van de hand van de Italiaanse (homoseksuele) schrijver Pier Paolo Pasolini (1922 -1975) over de naderende dood van zijn moeder.
Het gedicht komt uit de bundel ‘In de vorm van een roos’. Deze bundel kreeg ik in 1987 van mijn moeder toen ik – gerepatrieerd vanuit Frankrijk – herstellende was van een zwaar auto-ongeluk.
Het gedicht heet ‘Smeekbede aan moeder’ en ik herlees het regelmatig in tijden dat ik behoefte aan troost voel.
Het mooie aan het gedicht is dat, ondanks het trieste en prachtig verwoorde thema van de dood, Pasolini eindigt met een zin die hoop biedt:
Ik smeek je, ach, ik smeek je: ga nu nog niet dood.
Hier ben ik, alleen, met jou, in een april die komt…
April.
Lente.
Leven.
‘Herboren leven,’ zoals hij het zelf in de een-na-laatste strofe, schrijft:
‘We leven voort: de verwarring van een herboren leven dat evenwel geen zin is beschoren.’
In deze barre tijden zou het haast onmenselijk te noemen zijn als we – net als Pasolini – nooit aan de zin van het leven twijfelden.
Verwarring.
Rouw.
Vervreemding.
Het hoort allemaal bij het afscheid nemen van dat wat bekend én geliefd was: of het nu gaat om afscheid nemen van een dierbare, het afscheid nemen van een bedrijf, van werk, van hobby, sport, dagelijkse routine, vermaak, afleiding.
Van vrijheden.
Van de fundamentele behoefte aan menselijk contact.
Door alle grootschalige contactmomenten is inmiddels een dikke, rode streep gehaald. Alle grote festivals die staan voor al het goede wat we in dit land, in Europa en in de wereld met elkaar opgebouwd hebben, zijn inmiddels geschrapt: de festivals van 75 jaar bevrijding, het Eurovisiesongfestival, de Olympische Spelen. Symbolen van vrijheid, saamhorigheid en van muzikale en sportieve verbinding.
Ja, het zijn barre tijden.
In deze barre tijden zal de verwarring voorlopig nog aanhouden. En als de pandemie verdwenen is, zal er hoogstwaarschijnlijk de verwarring van het herboren leven zijn. Een herboren leven dat – zo zal het aanvankelijk lijken – evenwel geen zin is beschoren.
Maar het is zoals Pasolini schrijft.
‘We leven voort.’
En in elk leven dat voortgaat, zal – net als ons bloed – zingeving kruipen waar het niet gaan kan.
In hoop.
In een lente.
In het zich herboren voelen.
In vrijheid.
In een festival.
In een gedicht.
In een april die komt…
Rick van der Made
•••
Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?
Klik hier voor meer informatie!
