Elk jaar vindt in november het International Documentary Filmfestival Amsterdam (IDFA) plaats. Het is het grootste documentaire filmfestival ter wereld. Verrassend dat het altijd lukt de allergrootste en nieuwste documentaires te laten zien. Op maandag 25 november organiseert het IDFA voor de zevende keer de Queer Day. Programmeur Raul Nino Zambrano (47) onthult: “Het is een dag waarop bijzondere persoonlijke verhalen uit de hele LGBT-wereld te zien zijn.”
Tekst: Paul Hofman
Documentaires
Tijdens de persconferentie voor het festival, dat duurt van 20 november tot 1 december, spreekt De Gaykrant met een enthousiaste Raul. Van jongs af aan was hij geïnteresseerd in het genre documentaire. Niet verwonderlijk dat hij een trouwe bezoeker is van het festival. In 1988 werd het festival voor het eerst gehouden. Na zijn studie Media en Cultuur aan de universiteit kwam hij, na een stage, in 2009 terecht bij de programma-afdeling van het festival. Een gouden kans, zo bleek. Inmiddels is hij één van de senior-programmeurs.
Queer culture
Wat was de achterliggende gedachte een dag speciaal voor een queer publiek in het leven te roepen? Geen moment hoeft hij na te denken: “IDFA selecteert altijd films met LGBT-gerelateerde onderwerpen maar het leek me relevanter deze te presenteren tijdens een speciaal evenement waarbij inspirerende inleidingen, diepergaande nagesprekken en zelfs performances konden plaatsvinden.” Zo werd Queer Day geboren dat zich inmiddels in een grote belangstelling mag verheugen. “Ik zie het als een moment van viering van de queer culture, niet alleen voor de community maar voor iedereen die interesse heeft.” Sinds het begin van Queer Day is hij er de curator van.
Wat is vanuit jouw achtergrond jouw visie op het gebied van documentaires?
“Het maken van documentaires ontwikkelt zich meer en meer als een artistieke uiting waarin alle cinematografische elementen een belangrijke rol spelen. Dan moet je denken aan onder meer geluid, montage en camerawerk in het vertellen van een verhaal.”
Dictaroriaal
Zelf is Raul geboren in Venezuela. De film die het diepst indruk op hem maakte, kan hij zich nog als de dag van gister herinneren. “Het was de film Lemebel. Het ging over de Chileense schrijver en kunstenaar Pedro Lemebel. Zijn boeken kende ik en hij betekende veel voor mij toen ik jong was. De film is een portret van hem, gemaakt door een goede vriendin van hem. Het laat de kracht zien van kunst onder dictatoriale regimes.”
Lemebel
In de hele stad hangen inmiddels affiches van het IDFA waarop het thema Reflect on Reality is te lezen. “Onze campagne gaat dit jaar dan ook over het reflecteren op de realiteit, toekomst en geschiedenis. Dat is zeker van toepassing op het hele Queer Day programma.” Trots: “Het zijn de beste van de meest recente creatieve documentaires.”
Wat kunnen we zoal verwachten?
“We hebben dit jaar vier bijzondere docs. De dag begint met een portret van de Chileense queer kunstenaar Lemebel. Daarna gaan we in de film M samen met hoofdpersonage Menahem Lang na twintig jaar terug naar zijn ultra orthodoxe joodse gemeenschap waarbinnen hij als kind werd misbruikt. Vervolgens krijgen we in XY Chelsea de kans om meer te weten te komen over klokkenluider Chelsea Manning, waarin haar transitie van man naar vrouw tijdens haar gevangenschap centraal staat.” De dag eindigt feestelijk met de film Fabulous waarin de iconische vogue dancer Leasseindra Ninja acteert. Deze is trouwens ook aanwezig, benadrukt Raul. Ongetwijfeld zal Raul er met zijn man acte de présence geven.
XY Chelsea
Fabulous
Roze bubbels
“Tussen de laatste twee genoemde films is iedereen welkom bij de jaarlijkse Queer Drinks op de roze loper in de foyer van het Eye Filmmuseum aan het IJ. Daar is trouwens ook een installatie te zien van het multimediale project Through The Wardrobe, een solidariteitsactie met de queer gemeenschap in Oeganda. En er is een verrassend optreden, zegt hij geheimzinnig.
Meer info op www.idfa.nl
De trailers van alle IDFA films zijn te zien via Youtube.