Lachend komt ze het kantoor van Pride Amsterdam binnengelopen. Amber Vineyard is net geland uit Oslo. Deze maanden vliegt ze kriskras door Europa om te jureren, deel te nemen aan, en haar kennis te delen bij verschillende ‘balls’, georganiseerd door ballroom-gemeenschappen over het hele continent. Voguing, de beroemde dansstijl, maakt deel uit van de ballroom-cultuur. “Er is nog veel werk te doen.”
Interview: Paul Hofman
Hoewel Amber zich erg vereerd voelde toen ze in februari hoorde dat ze was verkozen tot ambassadeur van Pride 2019, was ze ook kritisch over hoe ze vorm kon geven aan haar ambassadeurschap. De gemeenschap waar zij deel van uitmaakt, bestaat hoofdzakelijk uit mensen van kleur. Vaak hebben zij binnen in LGBTQ+-community te maken met racisme. Voorheen niet vertegenwoordigd hebben gevoeld bij Pride. Ook wordt de essentiële bijdrage van mensen van kleur vaak vergeten wanneer het over de Pride geschiedenis gaat. “Ik sta voor radicale inclusiviteit.”
Mother
Amber is de ‘moeder’ van het ‘House of Vineyard’, onder welke naam ze in 2013 haar eerste ball organiseerde. Ze richtte het huis, als eerste Nederlandse ballroom-house, op in 2015. Een house is als een gekozen familie voor mensen uit de ballroom-gemeenschap. “Voguing is een gestileerde dansvorm die is ontstaan in de zwarte en Latinx LGBTQ+ scene in New York. Het is de dansstijl die hoort bij ballroom-cultuur. Veel mensen kennen de dansstijl, maar weten niets van de cultuur die erbij hoort. Dit onder de aandacht brengen, is een belangrijk onderdeel van mijn ambassadeurschap.”
“Ik sta voor radicale inclusiviteit.”
Onderdrukking
“Als je de pracht en de praal van de balls en voguing wil vieren, zul je ook de gemeenschappen voor wie deze cultuur bestaat, erbij moeten betrekken. We kunnen niet vergeten dat de ballroomscene is gecreëerd door en voor zwarte en Latin gemeenschappen die te maken hebben met systematische onderdrukking.”
Levensstijl
Mensen denken dat Madonna ‘vogue’ uitvond maar niets is minder waar. Voor haar was het een fase, voor ons een levensstijl. Kritisch: “Madonna kwam langs en pikte wat elementen uit voguing,maar ze gaf niets terug aan de voguinggemeenschap. Ik heb geen hekel aan haar, maar ze komt gewoon niet uit de scene.”
Veilig
Voor LGBTQ+-ers vormden die ‘houses’ een veilige haven, in het bijzonder voor zwarte mensen en andere mensen van kleur. En dat geldnog. Inmiddels zijn er vijftien ‘houses’ in onder meer Amsterdam, Rotterdam, Brussel en Antwerpen. De grootste ballroom community van Europa bevindt zich in Parijs. Binnen de ballroom wereld is ze een begrip geworden. Amber: “Want hier hebben LGBTQ+-mensen die buiten de norm vallen in de samenleving, een plek om zélf de norm te zijn. Zo zijn transvrouwen van kleur, die wereldwijd behoren tot een groep die met bijzonder gewelddadige onderdrukking te maken krijgt, de supersterren van de ballroomscene. Veel mensen in de ballroomscene werden door hun familie en omgeving niet begrepen en kwamen terecht in die huizen waar hun ‘house-mother’ een voorbeeldrol vervulde.”
“Transvrouwen van kleur, wereldwijd vaak gewelddadig onderdrukt, zijn de supersterren van de ballroom scene”
Veroordelen
Zachtjes vertelt ze dat ze op jonge leeftijd haar ouderlijk huis ontvluchtte. Als kind voelde ze altijd al ‘anders’ dan anderen. Met lede ogen zagen haar ouders haar ‘vreemde’ gedrag aan. Die tegendraads- en eigenzinnigheid vonden ze maar niets. “I was really out there.” Ze bruiste van de creativiteit. Haar vader haatte haar daarom. Tot op de dag van vandaag heeft ze geen contact met hen. “ ‘House of Vineyard’ laat mij zien wat het betekent een familie te vormen. Het is een ‘safe space’ waar ik mij vrij kan uitdrukken en grenzeloos creatief kan zijn”, zegt ze. Haar huis werd een plek waar alles waar Amber van houdt en om geeft, samenkomt.“ Iedereen kan zichzelf zijn en krijgt de ruimte om uit te blinken. Kijkend naar de jaren tachtig merkt ze op dat het toen voor LGBTQ+-ers moeilijk was je te kleden en gedragen zonder zonder te worden beoordeeld, of beter gezegd, en veroordeeld.
Vrijdenkend
Inmiddels is het een andere tijd, maar er is geen plek ter wereld waar je zo goed jezelf kan zijn als tijdens een ball. Niets hoeft en alles mag. “Vrijheid en verschillen worden er juist gevierd. We denken dat we een vrijdenkende maatschappij zijn, maar trans mensen, en vooral zwarte trans vrouwen moeten zich om geaccepteerd te worden nog steeds anders voordoen of verstoppen.”
Vechten
De LGBT-gemeenschap heeft hard moeten vechten voor haar rechten. Ze benadrukt dat we er nog lang niet zijn. Daarom is het zo belangrijk dat de balls zijn gebleven. Deze kunnen zich verheugen in een enorme populariteit, maar het gaat hier zeker niet om entertainment. “Ballroom is een omgeving waar kunst en activisme elkaar ontmoeten. Ballroom is in die zin een vorm van protest, van verzet, en ze zijn een radicale viering van ons bestaan en ons recht om ruimte in te nemen.”
Verschrikkelijk
Inmiddels heeft ze achttien kids in de “House of Vineyard.” Vorig jaar overkwam haar met een aantal kids na de Canal Parade iets vreselijks. Die ervaring staat op haar netvlies gebrand. Ze valt even stil: “We stapten na het feest in een taxi. We waren prachtig gekleed met veel glitters. Bij het uitstappen beschuldigde de chauffeur ons ervan dat zijn auto vol lag met glitters. Hij viel ons niet alleen verbaal aan, maar viel de zwarte transvrouw in ons gezelschap ook fysiek aan. De politie moest er zelfs aan te pas komen. In één woord: verschrikkelijk.” Ondanks deze ervaring kijkt ze uit naar de komende Pride.\
“Je mag nooit de geschiedenis vergeten, waarom we hier zijn en hoe een voorgaande generatie voor onze rechten heeft gestreden.”
Vroeger
Het is een enorme verantwoordelijkheid die ze als ambassadeur heeft, erkent ze. “Je zult mij op veel plaatsen tegenkomen.” Over het thema ‘Remember the past, create the Future’: “Je mag nooit de geschiedenis vergeten, waarom we hier zijn en hoe een voorgaande generatie voor onze rechten heeft gestreden. Sta eens stil bij hoe we hier zijn gekomen.” Over Pride: “Naast een feest is het ook een herinnering dat er nog steeds veel werk gedaan moet worden. De gemeenschap kan in zijn eentje de wereld niet veranderen. We hebben bondgenoten nodig die aan boord springen, niet alleen om mee te vieren maar ook samen met hen hun stem te verheffen zodat we niet alleen een stralender maar ook een veiliger Pride en een helderder en inclusievere toekomst voor ons allemaal scheppen. Daar ga ik voor!”
Amber Vineyard is Amsterdam Pride ambassadeur 2019. In aanloop naar Pride Amsterdam stellen wij elke zaterdag een van de ambassadeurs voor.
Photo credits: Prisma Compositional
•••
Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?
Klik hier voor meer informatie!
