Ik was vorige week in Frankrijk. Op de dag van de winst van Duncan op het Eurovisie Songfestival reed ik terug van Lyon naar Nederland. Die avond was ik moe van het lange autorijden en ik zag op de televisie – vlak voordat mijn ogen dichtvielen – nog net hoe een zaal vol regenboogvlaggen in Tel Aviv gezellig aan het feesten was.
Donderdag aanstaande zijn er Europese verkiezingen. Dat ziet er altijd wat minder feestelijk uit dan het songfestival. En de onderwerpen liggen wat lastiger en gevoeliger dan een gemiste hoge noot of een verkeerd gekozen glitterjurk.
En ingewikkelder.
In een artikel in het Vlaamse dagblad ‘De Morgen’ van Fernand van Damme uit tweeduizend zeventien las ik dat bij een rondvraag langs meer dan drieduizend gebruikers van de Franse gay-datingapp ‘Hornet’ een op de vijf Franse homo’s bij de presidentsverkiezingen van tweeduizend zeventien op het populistische en conservatief-rechtse Front National heeft gestemd.
Volgens Van Damme flirt extreemrechts in West-Europa al langer en steeds openlijker met de LHBT+beweging.
‘We verwelkomen bootladingen met illegalen, geven hen papieren, huizen en bijstandsuitkeringen. En dat allemaal ten koste van hardwerkende Fransen.’
In het artikel is niet Front National-voorzitter Marine Le Pen aan het woord, maar Matthieu Chartraire. Het is tweeduizend vijftien, en Chartraire is als Mr. Gay France net verkozen tot knapste homoseksueel van Frankrijk. In zijn overwinningsinterview met het Franse homoblad Têtu bekent hij dat hij op het eurosceptische en islamkritische Front National stemt. En blijkbaar is hij niet de enige.
Blijkbaar loont het flirten.
‘Opmerkelijk’, schrijft Van Damme, ‘Want Le Pen komt niet expliciet op voor de rechten van homoseksuelen. Integendeel, in het verkiezingsprogramma van het Front National staat dat het homohuwelijk moet worden teruggeschroefd. Als het zover komt, zouden homokoppels het opnieuw moeten stellen met een samenlevingscontract zoals dat van negentiennegenennegentig tot tweeduizend dertien in Frankrijk bestond.’
En ik weet zelf nog heel goed dat in tweeduizend veertien in een radioprogramma FN-jeugdleider Julien Rochedy geïnterviewd werd en dat deze toen zei ‘niet tegen een anti-homowet als in Rusland te zijn’.
Strooit extreemrechts een deel van de Franse LHBT+ers zand in de ogen? Van Damme haalt Didier Lestrade aan, een Frans-Algerijnse homoactivist en auteur van het boek ‘Waarom homomannen verrechtsen’:
‘Het Front van Marine Le Pen is niet dat van haar vader Jean-Marie, die homoseksualiteit onder meer een ‘biologische en sociale afwijking’ noemde. Sinds het vertrek van die laatste probeert Le Pen naar de buitenwereld toe schoon schip te maken. Zo is haar rechterhand, Florian Philippot, openlijk homoseksueel, net als heel wat FN-kaderleden. Zoals wel vaker de afgelopen tijd wil Le Pen het signaal afgeven: ‘LHBT+? Jullie hebben een plaats binnen onze partij’. En LHBT+ers zijn niet ongevoelig voor die lokroep.
De strategie van de achterlijke islam als een reactionaire bedreiging op de progressieve waarden van West-Europa voorstellen is er een die extreem-rechts al veel langer geleden ontdekt én omarmd heeft’.
Nederlandse Wilders, Franse Le Pen, Italiaanse Salvini en Oostenrijkse Strache weten precies hoe ze de LHBT+ stem naar zich toe kunnen trekken. Volgens Van Damme hebben ze allemaal goed naar Nederland gekeken.
Naar Pim.
Aan het begin van het vorige decennium zette Pim Fortuyn de Nederlandse politiek op stelten. Hij sprak openlijk over zijn homoseksualiteit, vertelde over cruisen in het park, en stak niet onder stoelen of banken dat hij zijn levensstijl en identiteit bedreigd zag door moslims uit een ‘agrarische’ cultuur. Hoewel hij het volgens eigen zeggen op seksueel vlak uitstekend met Marokkaanse jongens kon vinden, beschouwde hij migranten uit islamitische landen als een persoonlijke bedreiging.
Pim Fortuyn was de eerste openlijk homoseksuele politicus die succes oogstte met een islamkritisch discours.
Pim Fortuyn was de eerste openlijk homoseksuele politicus die succes oogstte met een islamkritisch discours. ‘Openlijk en trots uitkomen voor zijn seksuele voorkeur heeft Fortuyns conservatisme een progressieve lading gegeven. Fortuyn begreep dat als geen ander.’ Van Damme haalt in zijn artikel Paul Mepschen aan, docent sociale antropologie aan de universiteit van Leiden en auteur van het boek: ‘De homo’s en de beschavingsoorlog’.
‘Fortuyn bewees dat het winnende argument voor Europees rechts geen religieus conservatisme is naar Amerikaans model, maar wel een stroming die onze seculiere, progressieve cultuur tegen de bedreiging van immigratie verdedigt. Fortuyn kon met Lijst Pim Fortuyn een platform creëren vol beloftes over vrijheid, omdat hij deel uitmaakte van een minderheid die in de westerse wereld vecht voor emancipatie.’
En die zich bedreigd voelt.
De impact van Fortuyn op de hedendaagse Europese politiek was gigantisch. Mepschen: ‘Hoe de politicus homo-emancipatie verbond met een politiek discours dat gericht is op het legitimeren van een haast schaamteloos geloof in de westerse superioriteit, is een inspiratie gebleken voor een nieuwe generatie van extreemrechtse politici in West-Europa.’
Volgens Van Damme gebruiken Wilders en Le Pen steeds vaker de Fortuyn-template. En in hun kielzog volgen mensen als Strache, Salvini en andere West-Europese populisten.
Zo heeft Wilders tijdens de afgelopen provinciale verkiezingscampagne verklaard dat ‘moslims ons tolerante Nederland kapotmaken en daarmee ‘onze homo’s’ bedreigen.’
Van Damme: ‘Zweedse, Oostenrijkse, Duitse, Franse, Vlaamse en Deense politici die zich populistisch rechts in het politieke spectrum bevinden, kopiëren het electorale LHBT+succesrecept: ideeën van tolerantie en antidiscriminatie worden steeds vaker door rechts en extreem-rechts succesvol overgenomen. LHBT+ emancipatie verwordt steeds meer tot een cultureel conflict tussen homotolerante autochtonen en homofobe allochtonen, in plaats van een strijd voor (seksuele) hervorming en emancipatie in bredere zin.
Waar is de tijd gebleven dat ex-Vlaams Belang-politica Alexandra Colen de Gay Pride nog met nazipropaganda kon vergelijken, en dat ze kon verkondigden dat homoseksualiteit veroorzaakt wordt door een tekort aan vrouwen op de huwelijksmarkt? Of de tijd dat Filip Dewinter van Vlaams Belang voor de Vlaamse verkiezingen op de radio nog durfde te verkondigden dat homoseksualiteit een modeverschijnsel is?’
Wilders was afgelopen week in Italië om met gelijkgestemden uit andere landen een grote rechtse Europese fractie op te richten. Rechts en extreem-rechts in Europa verenigen zich meer (en beter) dan ooit tevoren en klagen de LHBT+haat binnen de islam aan, terwijl tot voor enkele jaren geleden al deze partijen de grootste moeite hadden met alles wat met de LHBT+gemeenschap te maken had.
In West-Europa zijn wij LHBT+ers een inmiddels openlijke machtsfactor van belang geworden.
Natuurlijk, ook populistisch rechts in Europa is uiteraard niet blind voor de hoeveelheid regenboogvlaggen die tijdens het Eurovisie Songfestival te zien zijn. In West-Europa zijn wij LHBT+ers een inmiddels openlijke machtsfactor van belang geworden. En daarmee een electorale machtsfactor.
Het blijft opvallend hoe de LHBT+er niet alleen bij het songfestival maar ook op het publieke en politieke toneel in enkele jaren tijd een enorme transformatie heeft doorgemaakt.
Van Damme: ‘Van een outsider die aan het eind van de vorige eeuw in veel Europese landen nog bekogeld en bespuugd werd, naar een insider die symbool staat voor moderniteit, vooruitgang, tolerantie en beschaving.’
Terwijl LHBT+ers in het ‘oude’ nationalisme zwaar onderdrukt werden, mobiliseert het nieuwerwetse nationalisme in Noord-West-Europa LHBT+ rechten juist als bron van een nationale identiteit.
LHBT+rechten zijn een symbool geworden van het nationalisme van vandaag: een centraal aspect van de nationale identiteit, en de lakmoesproef van een geslaagde integratie en nationale loyaliteit.
LHBT+ en islam worden in dit nieuwe nationalisme voorgesteld als scherp afgebakende, homogene culturen. En ze worden bovendien recht tegenover elkaar gezet.
Een deel van de LHBT+gemeenschap gaat in dat wij-zijverhaal mee. Zij associëren zich minder met de LHBT+ beweging en meer met de angst voor islam en moslims, gevoed door populistisch rechts.’
Maar is die angst gerechtvaardigd?
Natuurlijk bestaat er een probleem, dat kunnen we niet ontkennen. Populistisch rechtse partijen spelen slim in op de homohaat van veel te aanwezige teveeltestosteronmarokkaantjes, van debiele haatimams en van zielige jihadmannetjes die vanuit een gevangenis ‘Allah Akbar’ roepen tijdens de twee minuten stilte van onze dodenherdenking en zetten zich zo stevig mogelijk neer als de enige redders in nood.
Heel knap heeft Europees populistisch rechts de laatste jaren hard aan het LHBT+imago van de stroming gewerkt met als gevolg dat de indruk is ontstaan dat deze partijen – die vroeger zo tegen homorechten waren – nu wél als enigen de Europese LHBT+ belangen kunnen en willen verdedigen.
Van Damme: ‘Politici in West-Europa benadrukken te pas en te onpas hun liefde voor de emancipatie van LHBT+ers. Ze zijn ongelooflijk trots op verwezenlijkingen als het homohuwelijk, adoptie door gaykoppels en het verbod op discriminatie van LHBT+ ers.’
En op allerlei regenboogovereenkomsten en regenboogzebrapaden in gemeenten.
En op de zee aan regenboogvlaggen tijdens het Eurovisie Songfestival.
Maar de praktijk is toch wat weerbarstiger.
Twee kussende mannen in het openbaar? Doe dat toch maar liever niet.
Zelfmoordgedachtes en zelfmoordpogingen onder lesbische, homo- en biseksuele jongeren die vierenhalf keer vaker voorkomen dan onder heteroseksuele jongeren?
Hm.
En – zo vraagt Van Damme zich terecht af – hoe om te gaan met LHBT+ moslims? ‘Een vraag die wringt in het hedendaagse discours van populistisch rechts, dat LHBT+identiteit en moslimidentiteit juist zo graag als tegenstrijdig neerzet. Is er bij de LHBT+ gemeenschap zelf oog genoeg voor ontwikkelingen als de komst van roze imams en de eerste homovriendelijke moskee in Parijs?’
En een Marokkaanse LHBT+stichting als Pink Marrakech?
De minderhedenemancipatie moet een gezamenlijke strijd van alle minderheden zijn: het recht hebben om anders te zijn dan de meerderheid. Want het verhaal van de LHBT+emancipatie blijft pas overeind staan als zij andere minderheidsgroepen verdedigt en als andere minderheidsgroepen de LHBT+emancipatie verdedigt.
Van Damme: ‘LHBT+ moslims zijn hard bezig zich te emanciperen, maar als zij moeten vechten tegen zowel vooroordelen in de moslimgemeenschap als in het LHBT+kamp, dan wordt het voor hen wel een heel moeilijke strijd.’
Tja, hoogstwaarschijnlijk zal populistisch rechts de blanke LHBT+er die aan een hoge mate van burgerlijke hetero-normativiteit voldoet best tolereren.
Maar heel stiekem impliceert tolereren dat populistisch rechts als meerderheid zich toch nét wat beter voelt dan die vreemde andere van die rare minderheid. En dat de minderheid mag bestaan bij de gratie van de willekeur van de meerderheid. Minderheden hébben geen rechten, deze worden ze al dan niet door een meerderheid toegekend. En indien nodig weer afgenomen.
Uiteraard ga ik donderdag stemmen. Ik zal er nog eens wat artikeltjes op naslaan. Misschien wordt het een lastigere klus dan mijn stem uitbrengen voor een leuk liedje van een knappe zanger.
Als Brussel nou eens een gezellige verkiezingsshow organiseert, waarin alle Europese parlementariërs in een leuke glitterjurk of in een spannend leren pakje een liedje zingen waarin ze duidelijk maken wat hun standpunten zijn, dan komen wij met onze regenboogvlaggen de boel wel even opleuken.
En dan laten wij LHBT+ ers Europa meteen zien dat we inderdaad een inmiddels openlijke machtsfactor van belang zijn geworden.
In Tel Aviv tijdens het Eurovisie Songfestival.
In Brussel tijdens de Europese verkiezingen.
Als ik leef in een wereld zonder zon op mijn gezicht
Als ik leef in een wereld zonder hoop op een gedicht
Als ik leef in een wereld waarin dag van nacht verloor
Dan leef ik van jouw stem, want jouw lied gaat altijd door
Als ik leef in een wereld waarin roos niet langer geurt
Als ik leef in een wereld waarin zonnebloem vaak kleurt
Als ik leef in een wereld zonder ongerept decor
Dan oogst ik jouw muziek, want jouw lied gaat altijd door
Als ik leef in een wereld zonder hemel zonder aarde
Als ik leef in een wereld zonder doel, zonder waarde
Als ik leef in een wereld zonder zoektocht, zonder spoor
Dan wijst jouw lied de weg, want jouw lied gaat altijd door
Rick van der Made
•••
Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?
Klik hier voor meer informatie!
