Wat hebben Hockney en Van Gogh met elkaar gemeen?

Tijdens een drukbezochte persconferentie van de groots opgezette tentoonstelling ‘Hockney – Van Gogh – The Joy of Nature’ loopt vertrekkend directeur Axel Rüger (51) trots rond. Het is zijn afscheidstentoonstelling. Na een lange periode in ‘zijn’ Van Gogh museum, die maar liefst dertien jaar duurde, wordt hij per 1 juni directeur bij het toonaangevende Royal Academy of Arts in Londen. “Ik ben heel blij dat we een tentoonstelling over deze inspirerende kunstenaar hebben kunnen maken.”

Tekst: Paul Hofman

Eind vorig jaar werd het iconische schilderij ‘Portrait of an Artist’ (Pool with Two Figures, 1972) van de homoseksuele Britse schilder David Hockney (81) in New York geveild voor een bedrag van 90,3 miljoen dollar (in euro’s 80 miljoen). Het was meteen het hoogste bedrag dat ooit op een veiling werd betaald voor een kunstwerk van een nog levende kunstenaar.

‘Portrait of an Artist’ (Pool with Two Figures, 1972)

Deze tentoonstelling laat zien dat de invloed van Vincent van Gogh op het werk van Hockney zonneklaar is. Nooit eerder werden de raakvlakken tussen het werk van Van Gogh en Hockney zo groots en kleurrijk in beeld gebracht. Axel Rüger: ‘Een tentoonstelling zoals deze, over de invloed van Van Gogh op het werk van Hockney, is nog nooit gemaakt.’ Op deze expositie staan de Noord-Engelse landschappen centraal. In totaal zijn er meer dan honderd kunstwerken te zien. Van Gogh en Hockney hebben veel met elkaar gemeen, zo blijkt uit een rondgang. Niet alleen hun fascinatie voor de natuur, maar ook hun gebruik van felle, contrastrijke kleuren en het experimenteren met perspectief. Hoogtepunt van de tentoonstelling is het kolossale werk ‘The arrival of Spring in Woldgate,  East Yorkshire in 2011 (twenty eleven).’ Het grote werk bestaat uit maar liefst 32 onderdelen met een lengte van bijna tien meter.

‘Een tentoonstelling zoals deze, over de invloed van Van Gogh op het werk van Hockney, is nog nooit gemaakt.’


Popart

Aan het einde van de jaren 90 trok David Hockney vanuit Los Angeles naar zijn geboortegrond: de Yorkshire Wolds in Groot-Brittannië. Hier begon hij het karakteristieke landschap te schilderen. Deze schilderijen, de zogenaamde Yorkshire-landscapes, tonen diepgaande observaties van de veranderende vier seizoenen en de manier waarop licht, ruimte en natuur constant in beweging zijn. Het zijn deze vaak imposante landschappen waar Hockneys liefde voor de natuur naar voren komt en een duidelijke overeenkomst met de landschappen van Van Gogh te zien is, zoals De oogst (1888), Veld met irissen bij Arles (1888) en Tuin van de inrichting Saint-Paul (‘Het vallen van de bladeren’) (1889).

Rüger: ‘Vanuit de popart evolueerde Hockney tot een schilder van kleurrijke landschappen, waarin de invloed van Van Gogh overduidelijk is. Net als Van Gogh is Hockney een kunstenaar die de werkelijkheid van de hem omringende natuur en mens steeds naar zijn hand zet. Beiden tonen hoe de natuur zich aan hen voordoet.’


Toeval

Voor Rüger was het een grote eer om zoiets te mogen opzetten. Toeval of niet, toen het idee van de tentoonstelling ontstond, voerde hij gesprekken in Londen over de vacante functie bij de Royal Academy of Arts. Over een paar maanden vertrekt hij naar Londen.

‘Arrival of Spring’, een bruikleen van het Centre Pompidou, neemt de bezoeker als het ware op in de natuur en laat hem deel zijn van het kunstwerk. De liefde van Hockney voor de natuur komt in de verschillende landschappen op treffende wijze naar voren. De seizoenen spelen een belangrijke rol in zijn werk. “De natuur blijft me eindeloos fascineren, echt eindeloos. Het verveelt me werkelijk geen moment,” vertelde hij vorig jaar nog in een interview. Met Van Gogh deelt hij de eigenschap van kijken: het is net zoals dat voor Van Gogh was, iets essentieels. “We houden allebei erg van kijken.”

“De natuur blijft me eindeloos fascineren, echt eindeloos. Het verveelt me werkelijk geen moment,”

Stippels en streepjes

Net als de man die hem inspireerde, aanbidt Hockney de natuur. Het was het intense kleurgebruik dat hem als kind zo ongeveer van zijn sokken blies, vertelde hij eerder. Sinds het begin van zijn loopbaan is Van Gogh zijn grote voorbeeld. Net als Vincent bouwt Hockney zijn landschapsschilderijen op uit stippels, streepjes en arceringen. Het kijken naar zijn werken verveelt geen enkel moment. Je wordt bijna omver geblazen door de kleuren op de vele schilderijen. Geen boom, hooibaal of lucht verveelt je.

Indrukwekkend en gewoon mooi, is de teneur van de reacties van de bezoekers. Dit is kunst met hoofdletters. Veel Hockney en minder Van Gogh op deze tentoonstelling, maar als je de schilderijen van beiden bekijkt, kom je maar tot één conclusie: wat een ongekende talenten. Hockney is Van Gogh, maar dan een beetje anders.

Tot en met 26 mei 2019 presenteert het Van Gogh Museum de groots opgezette tentoonstelling Hockney Van Gogh. The Joy of Nature. Deze tentoonstelling toont de onmiskenbare invloed van Van Gogh op het werk van Hockney. De bezoeker leert over de fascinatie van beide kunstenaars voor de natuur, hun gebruik van felle kleuren en het experimenteren met perspectief. Axel Rüger (directeur Van Gogh Museum) zegt: ‘Hockney is één van de meest inspirerende kunstenaars van deze tijd. Een tentoonstelling over de invloed van Van Gogh op zijn werk is nog nooit gemaakt. Het is ronduit een eer om zoiets te mogen opzetten.’

Foto: Jean-Pierre Gonçalves de Lima

•••

Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?

Klik hier voor meer informatie!

 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.