“Look at it as a big wedding cake. Take every slice you can get, but keep fighting for the whole cake”. Verhitte discussies bij het eerste LGBT+ Family Event in Bangkok. De Thaise LGBT community is in de ban van de aankomende Civil Partnership Law, de wet die in Thailand het geregistreerd partnerschap mogelijk moet maken. Een deel van de LGBT community is tegen, omdat ze vinden dat openstelling van het huwelijk het enige is dat telt. De voorstanders van het partnerschap vinden dat elke stap er een is, en openstelling van het huwelijk later ook nog kan. Voor een Nederlander uit de polder een déjà vu uit een al weer behoorlijk ver verleden, maar hier het belangrijkste gespreksonderwerp van de dag.
Ik was uitgenodigd op een discussiemiddag van de organisatie Love United Thailand, een van de vele clubs die zich met dit onderwerp bezig houden. Zo’n 60 mensen waren gekomen, om te horen wat de plannen nu zijn, en te praten over de argumenten voor en tegen. De discussie over openstelling van huwelijk en partnerschap loopt hier al een hele tijd, en als het er van komt zou Thailand het eerste land in Azië zijn, dat iets regelt voor LGBT families. Al ruim voor de militaire staatsgreep, die in 2014 plaatsvond, waren er bij de overheid plannen om dit mogelijk te maken. In 2013 lag er daadwerkelijk een wetsvoorstel klaar. Weliswaar voor een vrij beperkt geregistreerd partnerschap, maar toch een stap vooruit. Na 2014 was het duidelijk dat dit voor de Thaise generaals geen prioriteit had, maar binnen het ministerie van justitie werd wel doorgewerkt aan de wet, vaak in samenspraak met een aantal LGBT organisaties. Achter de schermen werd de wet op een aantal punten verbeterd – bijvoorbeeld door het toevoegen van de mogelijkheid tot adoptie, en het toevoege van de mogelijkheid van de partner te erven. Intussen wachtte men op de politieke ruimte de wet weer op de agenda te krijgen.
“Look at it as a big wedding cake. Take every slice you can get, but keep fighting for the whole cake”.
Niet controversieel
In tegenstelling tot wat vaak in het buitenland wordt gedacht is deze partnerschapswetgeving voor de militaire regering niet controversieel. Men vindt openstelling van het huwelijk (door het schrappen van de bepaling dat het huwelijk tussen een man en een vrouw moet plaatsvinden) een brug te ver, maar tegen een geregistreerd partnerschap bestaan weinig bezwaren. En nu er eindelijk verkiezingen in aantocht zijn in Thailand, was dit een van de punten die men nog wel wilde regelen. Opmerkelijk is ook dat de politieke partijen (die sinds kort weer van zich mogen laten horen), zonder uitzondering hun support voor LGBT rechten hebben uitgesproken. De huidige regering heeft het wetsontwerp al goedgekeurd en daarmee lijkt de invoering een kwestie van tijd.
Boeddhisme
Een van de zaken die het in Thailand makkelijker maken dan in veel westerse landen, is het feit dat de dominante religie – het Boeddhisme – geen bezwaar heeft tegen seks en relaties met het eigen geslacht. Er bestaat eigenlijk geen opvatting over en of men het wel of niet goedkeurt is ter beoordeling aan het individu, of aan de lokale tempel. Al decennia zijn huwelijksceremonies tussen paren van gelijk geslacht hier mogelijk in veel tempels, al heeft dat uiteraard geen juridische betekenis. Er zijn wat bezwaren geuit vanuit de moslimgemeenschappen uit het zuiden van het land, en er is een christelijke organisatie die officieel protest heeft aangetekend bij de overheid, maar dat wordt hier toch een beetje beschouwd als een randverschijnsel dat geen invloed zal hebben op de gang van zaken.
Gezellig
Terug naar ons zaaltje bij Love Thailand United. Discussies in dit soort groepen in Thailand zijn altijd enorm gezellig. Er is veel humor, iedereen doet mee – maar er wordt ook goed naar elkaar geluisterd en men laat elkaar uitpraten, zelfs als iemand lang van stof is. Alsof je op een leuk familiefeest bent. Kom daar in Nederland nog maar eens om.
Sprekers gaven een goede beschrijving van wat de Partnerschapswet nu wel en niet inhoudt en daarna ontstond een discussie of men dit nu moet willen of toch maar niet. Er waren verschillende mensen aanwezig die in het buitenland zijn getrouwd of een geregistreerd partnerschap zijn aangegaan (met een buitenlander), en dat leverde een vaak een ontroerend persoonlijke noot en verrijking van de discussie op. Mensen vonden het tegenover hun familie gemakkelijker hun relatie te verdedigen of zelfs uit de kast te komen, nadat ze waren getrouwd. De familie hechtte er ineens veel meer waarde aan, en accepteerde gemakkelijker dat hun zoon of dochter gay of lesbisch was. Met een officieel huwelijk of partnerschap kun je niet meer zo makkelijk zeggen dat het homo of lesbisch zijn wel overgaat en dat je later nog wel kunt trouwen met iemand van het andere geslacht. Het werkt dus ook als een officiële goedkeuring van de overheid; zoiets als dat er met dit soort relaties niets mis is. En dat was voor mij dan weer een eyeopener. Geregistreerd partnerschap en huwelijk waren in Nederland de uitkomst van een emancipatieproces, maar zullen hier in Thailand ook een belangrijke bijdrage leveren die emancipatie daadwerkelijk tot stand te brengen.
Met een officieel huwelijk of partnerschap kun je niet meer zo makkelijk zeggen dat het homo of lesbisch zijn wel overgaat
Emanciperend
Binnenkort organiseren we met het OUT BKK Business Network een avond vanuit dezelfde invalshoek. Wat wordt het effect van de Partnership Bill op het bedrijfsleven en het LGBT klimaat op het werk? Bedrijven verzekeren hier vaak hun werknemers en hun familie tegen ziektekosten en daar komt nu een nieuwe categorie bij: de LGBT families. Zal dit meer mensen aanzetten op het werk uit de kast te komen? Zal dit de bedrijfscultuur inclusiever maken? Zijn er marketingkansen? Hoe zullen bedrijven omgaan met dit fenomeen? Ook dat belooft een interessante bijeenkomst te worden, want ook hier zou de Partnership Bill wel eens een emanciperende werking kunnen hebben.
Bij Love United Thailand vond iedereen elkaar uiteindelijk in de stelling dat dit partnerschap een goede stap is op weg naar het huwelijk. Ik denk dat het nog wel wat verder gaat. Het zal een belangrijke stimulans zijn voor de LGBT emancipatie in dit land en gegeven de belangrijke positie van Thailand in ASEAN op termijn ook voor andere landen in de regio. Binnen een paar maanden is het zover.
From Bangkok with love…
Paul Overdijk