Polen

Ik kan het Poolse volkslied zingen. Fonetisch en zonder een idee te hebben van wat ik zing.

Maar ik kan het wel.

“Jetskje Polska, netsje nela

Kielen meej, ze sneeuw meej”

Het was negentienvijfenzeventig. Het was in Breda. Ik was zeven jaar oud en het was Dodenherdenking. Een groep leerlingen van diverse Bredase scholen had het Poolse volkslied erin gestampt gekregen en was opgetrommeld om het bij het Poolse Monument aan de rand van de stad te komen zingen.

Ik blaakte van trots dat ik mee mocht zingen. Immers, ‘De Polen’ hadden Breda bevrijd en het Poolse Monument aan de rand van de stad herinnert Bredanaars nog altijd aan deze heldhaftige strijd.

Voor Bredanaars staat Polen gelijk aan vrijheid.

Afgelopen weekend stond het nieuws bol van oorlog en vrede. Op een en dezelfde pagina in de NOS-nieuwsapp stonden drie artikelen onder elkaar te lezen: iets over de herdenking van het einde van de Eerste Wereldoorlog (honderd jaar geleden), iets over de Kristalnacht (tachtig jaar geleden) en een artikel over een omstreden mars in Warschau ter ere van honderd jaar Poolse onafhankelijkheid, waar tweehonderdduizend mensen in meeliepen (afgelopen zondag).

Een mars waarin vorig jaar openlijk fascistische, xenofobe en homofobe leuzen gescandeerd werden en waarin dit jaar ook weer allerlei, uit alle krochten en obscure steegjes van Europa tevoorschijn gekropen rechts-extremistische groeperingen hun opwachting maakten.

Terwijl Verbeet, Merkel en Macron afgelopen dagen spraken over het gevaar van extremisme, fascisme, anti-semitisme en patriottisme, noemt het Poolse ministerie van Buitenlandse Zaken de Poolse onafhankelijkheidsmars “grotendeels een uitdrukking van patriottistische waarden.”

Onder patriottistische waarden vallen in Polen in elk geval niet de waarden gelijkheid en vrijheid voor de lhbt+ gemeenschap. Nog niet zo heel lang geleden werd er een Gay Pride verboden en beschuldigde een minister de kleuterserie Teletubbies van de promotie van homoseksualiteit. Extreem-rechtse betogers zijn er de laatste jaren al tweemaal in geslaagd een regenboogmonument in brand te steken.

Ik vind het prachtig dat West-Europese regeringsleiders aandacht besteden aan de gevaren van discriminatie; ik vind het knap hoe eloquent zij onderdrukking veroordelen. Maar wat zijn deze woorden waard als we de achterdeur aan de oostzijde van het continent op een kier zetten voor haatzaaien? Voor regeringen die in feite niets anders doen dan openlijk discriminatie steunen?

Als het niet zo’n serieuze aangelegenheid was, zou het bijna lachwekkend geweest zijn: Macron die een Vredesforum organiseert met mensen als Poetin, Erdogan, Trump en president Issoufou van Niger, een land dat in de top tien staat van meest LHBT+ onvriendelijke landen van Afrika.

Grote afwezige op Macrons herdenkingsdag en op zijn Vredesforum? Inderdaad: Polen. Duda en Morawiecki vierden hun eigen feestje in Warschau: honderd jaar Poolse onafhankelijheid.

Andere grote afwezige in Parijs? Donald Tusk. De Poolse voorzitter van de Europese Raad. Tusk wilde afgelopen zondag ook liever tussen zijn landgenoten staan die “God, Eer en Vaderland” scandeerden en allerlei enge, bekrompen partijtjes met eng, bekrompen gedachtegoed hadden uitgenodigd dan dat hij in Parijs over vrede wilde komen spreken. Hij zal vast uit volle borst het Poolse volkslied meegezongen hebben.

“Jeszcze Polska nie zginęła” is de eerste regel van het Poolse volkslied.

De vertaling daarvan?

“Nog is Polen niet verloren”.

Macron wil graag een vervolg op het Vredesforum dat hij in Parijs georganiseerd had.

Ik heb wel een openingszin voor het openingslied voor het volgende Europese Vredesforum.

Ik zal het de volgende dodenherdenking, verkleed als Teletubbie,  daar zingen, bij het Poolse monument aan de rand van de binnenstad van Breda:

Jeszcze LHBT+ nie zginęła.


Pendule. Sinistere, niet te doorgronden God
Wiens vinger ons bedreigt en ons “Herinner je” zegt
Deinende pijn zoekt je hart, dat hoop slaat en vecht
En zich daarin nestelt, als een welgemikt schot

Dampend plezier vlucht naar de verre horizon
Zoals ik, slecht acteur, de coulissen opzoek
Elk moment vreet een stuk van de gevulde koek
Dat elk mens opnieuw zou willen vullen, als hij dat kon

Drieduizendzeshonderd keer per uur zegt Seconde
“Herinner je” –  met zijn galmende insectenstem
“Ik ben vroeger”, zegt Nu met ijzeren klem
En ik heb wat leven uit je gezogen, vergeef mij mijn zonde

Remember! Souviens-toi! Verkwister! Esto memor!
Mijn naald van roestvrij staal spreekt immers elke taal
Minuut, oh sterveling, maakt elke mijn dor en kaal
Waarbinnen naar elk flintertje goud wordt geboord

Herinner je wat je van slinkse speler Tijd kreeg
Die niet valsspeelt en altijd wint want dat is de norm
Herinner je: de dag neemt af en de nacht krijgt vorm
Het drijfzand heeft altijd dorst, de zandloper loopt leeg

En dan, als Klok Tijd van goddelijke Kans slaat
Zal de charmante Deugd, je nog maagdelijke Vrouw
Zal het Berouw zelve, oh de laatste Winterkou,
Zal alles je zeggen: ‘Sterf, oude lafaard! Het is te laat!’

Charles Baudelaire: l’Horloge
Vertaling: Rick van der Made


Rick van der Made (Breda, 1968) is dichter en columnist. Hij studeerde Frans, Engels en Pedagogiek. De dichtbundels ‘Wereldreiziger’, ‘Memoires van Huisman’ en ‘Het jaar van de arend’ zijn van zijn hand.

•••

Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?

Klik hier voor meer informatie!

 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.