Hoe gay(on)vriendelijk is Servië?

Ze wordt ook wel spottend ‘burn a bitch’ genoemd als verwijzing naar haar achternaam en haar geaardheid: Ana Brnabić.  In 2017 werd zij verkozen als eerste vrouwelijke én lesbische premier van Servië. En dat voor een van de meest homofobe landen van Europa.

Maakt Servië een duidelijke stap in de goede richting of is de aanstelling van Brnabić een berekende keuze? Hoe somber is het eigenlijk gesteld met Servië, dat zo’n slecht imago heeft onder LHBT’ers?

Ik sprak erover met Romy (27), regisseuse en theatermaker, die nu een jaar samen is met haar geliefde Senna (26). Romy’s stiefmoeder is Servisch en zodoende ging ze geregeld op familiebezoek in het land. “Maar eigenlijk kan ik er nu niet meer heen”, vertelt ze me. “Ik kan er in ieder geval niet zijn wie ik ben. Mijn stiefmoeder heeft me verzocht mijn geaardheid niet met de familie te delen. Dit zou niet alleen voor mij vervelend aflopen, maar het zou ook een enorme schande zijn voor mijn stiefmoeder…”.

Romy: “Ik kan bij mijn familie in Servië niet zijn wie ik ben”. Foto: Joke Schut

“Ik vind het eigenlijk erger voor de Serviërs zelf”.

“En daarbij…”, vervolgt ze, “Daarbij levert het openlijk gay zijn zo’n dreigende situatie op, dat je het wel uit je hoofd laat.” Met als gevolg dat Romy niet met haar Senna op familiebezoek kan. Of ja, het zou misschien nog kunnen, als ze doen alsof Senna ‘gewoon een vriendin’ is. Maar moet je dat willen? Straks geef je elkaar per ongeluk een aai over de arm of kijk je elkaar net iets te liefdevol aan. En dan loop je toch het risico dat het uitkomt.

Op homoseksualiteit heerst een groot taboe in Servië. Onbekend geeft onbegrip. Er wordt nauwelijks iets georganiseerd voor LHBT’er. Als er al iets gebeurt, dan is het voornamelijk underground. De Gay Pride in Belgrado mag alleen plaatsvinden onder strenge bewaking van duizenden agenten. In 2010 liep deze namelijk enorm uit de hand nadat de optocht werd aangevallen door voetbalhooligans en homohaters. Uit voorzorg werd de pride drie jaar lang geannuleerd.

Romy en Senna tijdens een van hun theaterstukken. “We kunnen doen alsof we ‘gewoon vriendinnen’ zijn, maar moet je dat willen?” Foto: Berksun Çiçek

“De kerk predikt dat homoseksualiteit ziek en vies is. De kwetsbare bevolking neemt deze ideeën over.”

Acceptatie is sterk afhankelijk van opvattingen van politieke en geestelijke leiders. De afkeer voor homoseksuelen in Servië heeft veel te maken met de invloed van de Servisch-Orthodoxe Kerk. De kerk biedt bescherming en richting aan een arm land, dat kampt met een oorlogstrauma. De kerk predikt dat homoseksualiteit ziek en vies is. De kwetsbare bevolking neemt deze ideeën over.  “Ergens begrijp ik dit ook wel”, verzucht Senna. “In hoeverre kun je het de slecht geïnformeerde inwoners van een land verwijten? Wij leven in een heel andere samenleving en misschien kunnen we daarom ook niet over hen oordelen…”

Daarnaast heest er een machocultuur met een duidelijke rolverdeling tussen man en vrouw. Het plaatje van de hardwerkende, doorzuipende en barbecueënde man met een ruige baard, de vrouw die tiptop is opgemaakt en vrouwelijk gekleed. De Serviërs staan nog met één been in de oude wereld. De schade van de oorlog is nog niet eens hersteld. Het gaat over andere dingen: alcoholisme, armoede, herstel van de huizen.

Ana Brnabić tijdens de Gay Pride van 2016 in Belgrado. Hopelijk draagt ze bij aan de acceptatie van LHBT’ers. Bron: www.dw.com

Terug naar Ana Brnabić. Servië lijkt vooral te hopen dat deze ogenschijnlijke tolerantie hen zal helpen in de EU te komen: ‘als we in de EU willen, gaan we ons ook maar meer als de EU gedragen’. Ondanks dat Brnabić pas de vijfde (openlijk) homoseksuele leider ter wereld is, wil ze liever herinnerd worden om haar talenten dan om haar geaardheid. Toch zou haar aanstelling bij kunnen dragen aan de bekendheid en daarmee acceptatie van LHBT’ers.

“Natuurlijk is het eeuwig zonde dat ik Romy’s familie in Servië niet kan ontmoeten vanwege de homofobie,” besluit Senna, “Maar ik vind het eigenlijk nog veel erger voor de Serviërs. Om te moeten leven in een land dat zo weinig tolerant is. Ik bedoel, ik ga naar Berlijn of Barcelona, maar de Serviërs hebben nog een lange weg te gaan…”


Anne Deijkers 

De Gaykrant is benieuwd naar jouw ervaringen. Heb jij ook een vervelende ervaring in Servië meegemaakt of juist een positieve (ook deze hopen we te vinden), deel deze dan met ons hieronder bij Reacties!


Anne Deijkers

Anne Deijkers (Zevenbergen, 1988) is o.a. creatief schrijfster en heeft haar eigen schrijfbedrijf De Muzen. Zij studeerde Nederlands, Italiaans en Bedrijfsadministratie. Geregeld blogt zij over de Italiaanse taal en cultuur voor La Vespa Blu en Falo’s Italiaanse school. Eerder schreef zij ook voor Arabesken, BN DeStem, Ciao Tutti en trad zij diverse malen op als letterkundige bij Koffietijd.

 

 

.

•••

Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?

Klik hier voor meer informatie!

 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.